4403041007

14 Anna Maria Kostur

świadomego, racjonalnego podejmowania decyzji, opartego na wiarygodnych informacjach.

Systemy informacyjne, do których należy rachunkowość, muszą zapewnić odpowiednią identy fikację i pomiar dokonań podejmowanych przez nowoczesne przedsiębiorstwa w nowych, zmieniających się warunkach gospodarowania, związanych z przechodzeniem od tynku krajowego, lokalnego do rynku globalnego, regionalnego. Z jednej strony powstają nowe obszary działania, które wymagają badań i analiz, z drugiej wymuszają one tworzenie jednolitego opisu informacyjnego o zasięgu globalnym, zrozumiałym dla wszystkich interesariuszy pochodzących z różnych obszarów gospodarczych i kulturowych. Odpowiedzią badań naukowych musi być dążenie do ponadnarodowego rozpoznania tych zjawisk i ich interpretacji. W konsekwencji spowoduje to wprowadzenie do narodowych systemów rachunkowości takich modeli, które będą użyteczne w sferze ponadnarodow ej.

1. Determinanty zmian w rachunkowości

Rachunkowość została ukształtowana w warunkach historycznego rozwoju struktur gospodarczych oraz społecznych i znalazła szerokie zastosowanie ze względu na jej praktyczne wykorzystanie. Stała się w znacznej mierze dobrem publicznym, dostępnym dla wszystkich zainteresowanych stron, o czym świadczą publikowane standardy rachunkowości. Jej znaczenie jest duże, ponieważ wpływa na efektywność rynków, stabilność sfery finansowej i ekonomicznej nie tylko społeczności lokalnych, ale także w wymiarze globalnym. Szczególne cechy rachunkowości są kształtowane przez systemy prawne, polityczne, poziom rozwoju gospodarczego, formy własności, źródła finansowania, rynki kapitałowe, modele edukacyjne i stopień profesjonalizacji środowiska rachunkowości.

Rachunkowość, która zmierza w kierunku globalnego ukształtowania, wyrosła na specyfice kulturowej poszczególnych organizmów państwowych, które charakteryzują się zróżnicowanym podejściem do takich aspektów funkcjonowania społeczeństw jak: rola władzy, preferowanie kolektywizmu lub indywidualizmu w działalności, tendencja do unikania ryzyka, uwzględnianie w działaniu przesłanek racjonalnych bądź emocjonalnych⁴. Każdy z wymienionych aspektów tworzy normy dla funkcjonowania rachunkowości i kształtuje wymagania odnośnie do profesjonalizacji księgowych, elastyczności regulacji rachunkowo-

G. Hofstede, GJ. Hofstede: Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. PWE, Warszawa 2007, s. 36.