4631369793

1202 M. WOJCIECHOWSKA, W. WASIAK

sprzęgania przyczyniały się do powstania barwnych związków azowych. W grupach badawczych Mousaviego [120] i Kazemzadeha [121] użyto czerwono-poma-rańczowego barwnika - safraniny, która w środowisku kwaśnym reagowała tworząc sól diazoniowąo niebieskim zabarwieniu (Rysunek 13).

Z uwagi na to, iż wartość molowego współczynnika absorpcji odpowiadającego pasmu soli diazoniowej była niska, mierzono spadek intesywności barwy safraniny przy długości fali 520 nm. Reakcji sprzyjała podwyższona temperatura, której optymalna wartość wynosiła 30°C. Mousavi zastosował metodę w śladowej analizie azotanów(III), w zakresie 30-4000 jig 1'. Kazemzadeh zmodyfikował tę samą metodę dla potrzeb oznaczenia zarówno azotanów(III) jaki i (V), wzorując się na pracy Ahmeda [106] i wbudowując w układ przepływowy dwie kolumny redukcyjne. W celu optymalizacji warunków reakcji zbadano wpływ stężeń poszczególnych reagentów, temperatury procesu, szybkości przepływu i długości komory reakcyjnej. Wyniki potwierdziły wcześniejsze ustalenia Mousaviego, jednakże uzyskano dużo niższe granice detekcji odpowiednio 0,5 |ig 1^_I NO' i 3 [ig 1^_1 NO". Metoda zapewniała oznaczenie azotanów w szerokim zakresie stężeń 0,1-3000 jig l"¹ NO" i 5,0-3400 jig M NO;.

Reakcję azotanów(III) z 3,6-diaminoakrydyną - związkiem o strukturze podobnej do safraniny (Rysunek 14), zastosowano w dwóch wersjach metody [122,123]. Proces prowadzono w warunkach przepływowych. Metoda służyła oznaczaniu zarówno azotanów(III), jaki i (V) po ich redukcji zachodzącej na kolumnie z miedziowanyum kadmem [122] lub na skutek fotoredukcji, wywołanej promieniowaniem ultrafioletowym [123]. Granice wykrywalności sięgały około 0,1 [Ig I'¹ [122], jednak znaczącym czynnikiem przeszkadzającym w oznaczeniach były kationy Fe(III).

Rysunek 14. Wzór strukturalny 3,6-diaminoakrydyny

Analogiczny sposób postępowania zaproponowali Chaurasia i Vcrma [124]. W tym przypadku mierzono zanik intensywności barwy żółtej 4-nitroaniliny (4-NAN), która w środowisku kwaśnym i w obecności jonów azotanowych(III), ulegała przemianie w bezbarwną sól diazoniową. Pomiary prowadzono w odwróconym układzie przepływowym, którego zasada działania polegała na wprowadzeniu (wstrzyknięciu) reagenta do strumienia próbki, odwrotnie niż miało to miejsce w typowym systemie FIA. Wyznaczona dla tej modyfikacji granica detekcji była wyższa niż w przypadku safraniny (6,6 [ig 1^_1 NO'), a zakres prostoliniowości obejmował 16,4-16420 jig I"¹ NO". Dobre rezultaty przyniosły próby oznaczeń przeprowadzonych w wodach naturalnych. Kawakami i Igarashi oznaczali azotany mierząc