5169916127

42 Małgorzata Wrzeciono

Królestwa Polskiego (edycje z lat 1762 i 1768). Dzieła te sprzedawano u E. Gunthera, T. Glucksberga, J. Lissnera, M. Orgelbranda i D.E. Friedleina. Dziewiętnastwieczne księgarnie miały również prace Tadeusza Czapskiego - O litewskich i polskich prawach oraz Hugona Kołłątaja Prawo polityczne narodu litewskiego wydane w Warszawie w 1780 r. Wśród utworów autorów współczesnych, dominowały opracowania Joachima Lelewela Początkowe prawodawstwo polskie, cywilne i kryminalne za czasów Jagiellonów (1827 r.), Wacława Maciejowskiego Historyaprawodawstw słowiańskich (Warszawa 1832-1835). W księgarniach Ojców Pijarów, J. Zawadzkiego, S. Merzbacha, Gebethnera i Wolffa oraz M. Orgelbranda oprócz wymienionych można było nabyć pracę Jana Bandtkie-Stężyńskiego Historya prawa polskiego (Warszawa 1850), będącą zbiorem faktów i źródeł do historii ustroju Polski . Wybitnym, w owym czasie przedstawicielem szkoły historycznej był Romuald Hubę, a jedyna jego praca notowana w katalogach to Ogólne zasady nauki prawa karnego opublikowane w Warszawie w 1K30 r. Do najczęściej proponowanych czytelnikom książek prawniczych należały kod :ksy, a także zbiory ustaw karnych, obowiązujące w poszczególnych zaborach. Niemalże każda oficyna proponowała czytelnikom Koder Napoleona, wydany w Warszawie w 1813 r.

Rozwój nauk ekonomicznych, a tym samych i piśmiennictwa ekonomicznego na ziemiach polskich został zahamowany po upadku powstania listopadowego. Ta niekorzystna dla nauki sytuacja odzwierciedliła się również na rynku księgarskim. W ofercie księgarń znajdowały się głównie tłumaczenia dzieł klasyków ekonomii, w tym m.in. praca Stuarta Johna Milla - Zasady ekonomii politycznej (wydana w Petersburgu w latach 1859-1860), Adama Smitha Nauka ekonomii politycznej (Warszawa 1926) oraz Davida Ricardo Zasady ekonomii politycznej (Warszawa 1826). Edycje tych dzieł notowane były we wszystkich katalogach oficyn księgarskich S. Orgelbranda, Ojców Pijarów, D.E. Freidleina, K.Wilda, Gebethnera i Wolffa, J. Zawadzkiego i S. Merzbacha. Z prac autorów polskich polecano jedynie rozprawę Leona Skorupki Ekonomia polityczna a socyalizm (Kraków 1851), Jana Waszkiewicza, profesora Uniwersytetu Wileńskiego Naukę o handlu i Historyę banków, oraz innych celniejszych ustanowień kredytowych, opublikowane w Wilnie w latach 1830 i 1838.

Niewielka liczba tytułów wydawnictw pedagogicznych uzasadnia tezę głoszącą, iż autorów polskich prac interesowała jedynie teoria pedagogiki¹⁰. Księgarnie proponowały klientom dzieło Jędrzeja Śniadeckiego O fizycznym wychowaniu dzieci, w którym autor sformułował cele i zadania wychowania, cieszące się zapewne dużą popularnością czytelników, o czym świadczą jego kolejne wydania, warszawskie z 1840 r. i wileńskie z 1857. Kilkakrotnie publikowano rozprawę profesora języka polskiego i literatury Teodora Sierocińskiego Pedagogika_t czyli nauka o wychowaniu ułożona... (Warszawa 1846). Do wydawnictw chętnie i często kupowanych należała praca historyka Tadeusza Dziekońskiego O wychowaniu dzieci (wydana we Wrocławiu w 1828 r.). W początkach XIX wieku ukazało się w Polsce pierwsze tłumaczenie dzieła Johna Locka - O edukacji dzieci. Pierwsza i kolejne jego edycje oraz prace autorów polskich

* W. Bartel, Nauki prawne. W: Historia nauki polskiej, L 3, Wrocław 1977, s. 802-803.

¹⁰R. Wroczyński, Pedagogika. W: Historia nauki polskiej, 13, Wrocław 1977, s. 770-771.