5192605739

62 L. BIELECKA, R. S. LORENC [10]

wymaga tak nienaturalnych warunków jak: ogrzewanie w 60°C, wysokie stężenie soli, czynniki denaturujące, l°/o SDS (27). Obecność obu białek wiążących 25 OHD₃, o współczynnikach sedymentacji 5-6S i 3,4-4,2S w płynie fizjologicznym, jakim jest mleko, potwierdza również koncepcję występowania kompleksu in vivo (34, 39).

Na podstawie tych spostrzeżeń H o 11 i s (34) sugeruje, że białko wiążące witaminę D₃ (DBP), przechodząc przez system gruczołów mlecznych, kompleksuje ze składnikiem cytosolowym 4S i daje w efekcie białko 5-6S. W swojej ostatniej pracy (40) H o 11 i s potwierdził ścisłe immunologiczne podobieństwo białka wiążącego witaminę D wykrytego w mleku do białka DBP pochodzącego z krwi. Stwierdził on jednocześnie, że ilość DBP w serwatce mleka zależy od etapu laktacji. Wyższy poziom (18 ug/1) obserwuje się we wczesnym okresie, zaś niższy (3 pig/1) po 3-ch tygodniach. W procesie sekrecyjnym 25 OHD₃ przechodzi jego zdaniem (40) przez system gruczołu mlecznego jako frakcja ściśle związana z DBP, a następnie jest uwalniane do warstwy lipidowej mleka.

Zagadnieniem wymagającym ciągle zbadania i wyjaśniania jest rola drugiego składnika kompleksu — białka cytosolowego o stałej sedymentacji 4S. Białko to mogłoby ułatwiać wejście do komórki, magazynowanie lub transport wewnątrzkomórkowy metabolitów witaminy D związanych we krwi z DBP. Istnieje też możliwość, że pełni ono wszystkie te trzy funkcje (35). Nie wykluczone również, że białko kompleksujące 4S przyczynia się do dimeryzacji DBP z krwi, co w przypadku innych hormonów sterydowych ma znaczenie w interakcji z chromatyną komórki.

VI. Biologiczna rola białka wiążącego witaminę D

Pomimo zaawansowanych prac nad DBP, ciągle brakuje jednoznacznej odpowićdzi na pytanie, jaka jest właściwie rola tego białka, jak również w jakim celu wiąże ono witaminę D i jej metabolity. Sprawa wyjaśniłaby się, gdyby natrafiono na przypadek mutacji zmieniającej centrum aktywne białka aż do utraty zdolności wiązania przez to białko metabolitów witaminy D. Jednakże, jak dotąd nie spotkano osobnika, u którego białko DBP nie wiązałoby metabolitów witaminy D (15). Nie zaobserwowano też, aby przyczyną bezpośrednią lub pośrednią którejś ze znanych w medycynie chorób, był znamiennie zmieniony poziom DBP. Wyjątek stanowi marskość wątroby, gdzie niższy od normalnego poziom DBP, wynika prawdopodobnie z zaburzenia jego syntezy mającej miejsce właśnie w wątrobie, będąc skutkiem a nie przyczyną choroby. W tabeli 3 zamieszczono-podane przez B o u i 11 o n (28) poziomy DBP we krwi osobników zdrowych i pacjentów z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fos-foranowej. Ponieważ DBP nie ma cechy, którą można by bezpośrednio odnieść do jego funkcji, badacze tego problemu skupili swoją uwagę nad