100 Iwona Salejko-Szyszczak
Głównym założeniem podczas prowadzenia badań własnych dotyczących przyczyn konfliktów w prywatyzowanych przedsiębiorstwach było uzyskanie informacji związanych z konfliktami wynikającymi z cech przedsiębiorstwa. Nie można jednak wykluczyć, że respondenci podczas udzielania odpowiedzi na postawione im pytania patrzyli na te konflikty przez pryzmat subiektywnej oceny własnego położenia w stosunku do położenia innych. Badania własne pozwoliły na wyodrębnienie przyczyn konfliktów w ogóle i konfliktów, których podłożem była prywatyzacja.
Do najważniejszych przyczyn konfliktów w ogóle w badanych przedsiębiorstwach zaliczano sprawy płacowe oraz zwolnienia pracowników. Dalej w kolejności pojawiły się: zmiany organizacyjne prowadzące do zwiększenia dyscypliny pracy i wzrostu wymagań, zmiany prowadzące do zmniejszenia udziału w zarządzaniu organizacji pracowniczych, ograniczenia związane z możliwością korzystania ze świadczeń socjalnych, trudności jeśli chodzi o porozumienie kierownictwa ze związkami zawodowymi oraz zmiany własnościowe (prywatyzacja).
Planowany lub rozpoczęty proces prywatyzacji miał wpływ na pojawienie się sporów lub konfliktów w 27,7% biorących udział w badaniu przedsiębiorstw, a w ponad 45% tych, w których występowały konflikty1. W 72,3% przedsiębiorstw uznano, iż proces prywatyzacji nie miał wpływu na pojawienie się w nich konfliktów (zob. rys. 3).
Rysunek 3. Proces prywatyzacji jako źródło konfliktów (w %)
27,7%
Przedsiębiorstw, w których
miała w| pojawiei nich ko
Przedsiębiorstw, w którvch prywaty; miała w|
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiet.
Konsekwencją przemian własnościowych w wielu przedsiębiorstwach biorących udział w badaniu było szereg zjawisk, na tle których często dochodziło do sporów lub konfliktów.
W związku z dokonanym wyborem metody prywatyzacji w ponad 22% badanych przedsiębiorstw dochodziło do sytuacji spornych.
Prywatyzacja w ponad 57% badanych przedsiębiorstw doprowadziła do ograniczenia wielkości zatrudnienia. W 51,6% przedsiębiorstw, w których miały miejsca zwolnienia z pracy dochodziło do sporów lub konfliktów na ich tle. Konsekwencją prywatyzacji były zazwyczaj tylko zwolnienia indywidualne (52,7%) lub zarówno zwolnienia indywidualne, jak i grupowe (41,6%). Zaledwie w 5,7% przedsiębiorstw, w których miały miejsce zwolnienia były to wyłącznie zwolnienia grupowe.
Prywatyzacja miała wpływ na likwidację niektórych stanowisk pracy w ponad 55%
W ponad 61.1% badanych przedsiębiorstw wskazywano na fakt. iż w czasie prywatyzacji zdarzały się w nich spoty lub konflikty.