5332217663

Głosy o książkach

Czesław Michalski

Sport polski na Litwie

Historia i teraźniejszość

Historiografia kultury fizycznej na byłych kresach wschodnich Rzeczypospolitej zawiera jeszcze wiele luk. Jedną z ich przyczyn jest brak dostatecznej wiedzy na temat dziejów kultury fizycznej polskich kresów wschodnich. Odegrały one bardzo istotną rolę w rozwoju polskiego sportu. Szczególne miejsce zajmują takie miasta jak Lwów, uważany za kolebkę nowoczesnego sportu polskiego, dalej Wilno, Tarnopol, Stanisławów czy Łuck. Istnieje zatem pilna potrzeba podjęcia badań w tym zakresie, w celu i opracowania pełnej syntezy tego zagadnienia.

Publikacja pod redakcją Henryka Mażula wychodzi temu zapotrzebowaniu naprzeciw, stanowiąc istotny krok naprzód w rozpoznawaniu dziejów polskiego sportu na Litwie. Książka jest pokłosiem seminarium zorganizowanego z inicjatywy prezesa klubu Sportowego Polonia Wilno, Stefana Kimsy, i miejscowych działaczy: Michała Sienkiewicza. Włodzimierza Chomań-skiego, Stanisława Mikonisa, Waldemara Szeł-kowskiego i Henryka Mażula. Celem seminarium było przypomnienie dokonań Polaków w zakresie krzewienia kultury fizycznej, a tym samym oddanie hołdu pamięci setkom działaczy, trenerom i sportowcom, którzy swoją pracą i osiągnięciami zaznaczyli obecność Rzeczypospolitej na tych ziemiach. Na seminarium zaproszono historyków niektórych polskich uczelni zajmujących się problematyką sportu, którzy przygotowali referaty dotyczące dziejów sportu polonijnego na Litwie oraz sportu w Wilnie i na

Wileńszczyźnie do 1939 r. Stanowią one pierwszą część książki, w której zamieszczono również artykuły autorów zamieszkałych na Litwie. Michał Sienkiewicz, współinicjator powołania klubu sportowego Polaków na Litwie „Polonia” i reaktywowania na Litwie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół", omówił działalność sokolstwa polskiego na Liwie, Włodzimierz Choro-mański przedstawił sokolstwo polskie w przedwojennej stolicy Litwy, w Kownie. Pierwszą część książki wieńczy artykuł Zbigniewa i Stanisława Mikonisów Dowodzili naszej obecności, z którego dowiadujemy się o ruchu sportowym Polaków na Litwie Sowieckiej. Z powodu niemożliwości uprawiania sportu we własnym polonijnym klubie, młodzież polska uprawiała sport jedynie w barw-ach litewskich klubów sportowych: w centralnym litewskim klubie sportowym Żalgiris, w akademickich klubach Mokslas i Śvesa, wojskowo-milicyjnym klubie Dynamo, kolejarskim Lokomotywa, młodzież wiejska miała klub Kolukietis, przemianowany następnie w Nemunas. Najlepsi z najlepszych reprezentowali Związek Sowiecki na arenach Europy i świata. Z całej plejady znakomitych sportowców polskiego pochodzenia wymienionych przez autorów odnotować należy dwóch wioślarzy wileńskich - braci Eugeniusza i Ryszarda Wojtkiewiczów, wielokrotnych mistrzów Litwy. Eugeniusz Wojtkiewicz w roku 1962 był wicemistrzem świata i w latach 1963 i 1964 wicemistrzem Europy. Po zakończeniu kariery

Konspekt nr 4/2006 (27)