5409390709

Rozdział 3

asumpt do kolejnej weryfikacji zebranego materiału. Bardzo często też w zebranym materiale dostrzegamy, iż występuje pewna część zbiorów bardzo do siebie podobnych. Może to być sygnałem, że pozostałe są błędne lub bezwartościowe, a może oznaczać, że zasadnym jest pogrupować materiał i dalszej analizie poddawać przypadki charakterystyczne dla poszczególnych grup.

Jest to już kolejny etap opracowania materiału badawczego nazywany klasyfikacja. Ten etap polega na podziale materiału na pewne klasy (grupy) według wybranych cech przyjętych przez badacza. Dobór cech jest również swego rodzaju sztuką, jednak rządzi nim kilka ogólnych zasad:

•    Podział na grupy powinien być tak dobrany, aby wyzwalał z materiału maksimum informacji;

•    Suma zakresów poszczególnych klas, według których dzieli się zebrany materiał, powinna obejmować całą amplitudę zmienności (zakres) analizowanej cechy;

•    Klasy powinny obejmować cechy współistniejące, jeżeli kryterium klasyfikacji jest podobieństwo.

W efekcie takiego postępowania doprowadza się do uporządkowania bezładnych zbiorów pomiarowych lub wyników obliczeń i z reguły dyplomant w tym momencie zaczyna dostrzegać jakieś prawidłowości w pozornie niejednolitych danych. Można więc przystąpić do kategoryzacji, czyli grupowania. Proces ten powinien być prowadzony ze względu na cel badań, a więc na przykład analiza dokładności obliczeń odległości pewnym wzorem może być prowadzona ze względu na przedziały odległości, ale może być zależna od azymutu pomiędzy punktem początkowym i końcowym. Zapewne zajdzie więc potrzeba grupowania uzyskanych wyników w przedziałach wynikających z odległości, ale może dodatkowo warto wprowadzić kategoryzację względem kierunków. Kategoryzacja jest prostym działaniem, gdy cechy materiału badawczego są mierzalne i jednolite. Trudniej dokonać tego gdy cechy są rozmyte, zwłaszcza odnosi się to do oceny stanu pogody. Takimi rozmytymi cechami mogą być: stan morza, pozornie sklasyfikowany, lecz doświadczenie dowodzi, że „rozrzut pomiarowy” jest w tym przypadku bardzo duży i w dużym

50