Praktyczne zastosowanie wybranych metodyk zarządzania projektami 17
ny. Do oceny projektów oraz samego przedsięwzięcia można wyróżnić szereg metod w zależności od przyjętego kryterium.
W celu przeprowadzenia wartościowej oceny projektu, w pierwszej kolejności należy opracować strategię oceny projektów, dokonać wyboru modelu wraz ze zdefiniowaniem kryteriów i wag, a także określić, czy ten sam model będzie odpowiadać różnym kategoriom projektów, jeżeli przykładowo przedsiębiorstwo rozważa kilka możliwości inwestycyjnych. Najpowszechniej stosowne kryteria oceny projektów' można ująć w kategorie [S. Spalek 2012, s. 189 i nast.]:
■ kryteria biznesowe, np. poprawa poziomu zadowolenia klienta, zgodność ze strategią przedsiębiorstwa, wzrost produkty wności jednostki,
■ ryzyko, które dodatkowo można uszeregować według podziału na biznesowe, techniczne, rynkowe,
■ wymagalność zasobów,
■ kryteria finansowe.
Biorąc pod uwagę okres realizacji projektów i związanych z nim metod oceny, wyszczególnić można dw'a główne typy [M. Łada, A. Kozarkiewicz-Chle-bowska 2005, s. 68 i nast.]:
1. Ocena projektów krótkoterminowych - odnosi się do projektów, których czas realizacji przypada poniżej jednego roku. Obliczeń dokonuje się za pomocą metod prostych, zwanych także statycznymi, tzn. nie ujmujących zmiany wartości pieniądza w czasie (dyskontowania). Podstawy odniesienia jest na ogól porównywanie kosztów, przychodów czy też rentowności.
2. Ocena projektów' długoterminowych - główna różnica względem powyższej metody polega na wykorzystywaniu metod dynamicznych, pozwalających na określenie zmiany wartości pieniądza w czasie poprzez dyskontowanie strumieni finansowych. Podstawę obliczeń stanowią zazwyczaj przepływy finansowe od punktu poniesienia pierwszych nakładów inwestycyjnych po zwrot części zainwestowanego majątku, dla przykładu - odsprzedaż maszyn lub urządzeń po zakończeniu projektu. W tej metodzie istotny jest okres całego projektu.
Poniższa tabela przedstawia zestaw przykładowych metod statycznych oraz dynamicznych stosowanych w praktyce gospodarczej.
ToK 1 1 lorłnwo mnfArłir cłohTinn i firnom 1A7no
Źródło: opracowanie własne na podstawie Finansowa ocena projektu 2016.
Najpopularniejszą spośród metod statycznych jest księgowa stopa zwrotu (ARR), która opiera się na stosunku pomiędzy poniesionymi nakładami a uzyskanymi efektami. Bazowym założeniem są wartości wyrażone w postaciach