5439979032

273

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

W większych warsztatach naprawczych, jak np. Tramwajów Warszawskich, na których doświadczeniu opieram się zresztą w głównej mierze w niniejszym referacie, dobre wyniki daje dość ścisłe rozgraniczenie prac montażowych i wytwórczo-reperacyjnych. Na konkretnym przykładzie wygląda to w następujący sposób. Silnik lub nastawnik przeznaczony do rewizji głównej lub naprawy zostaje odtransportowany do odnośnej brygady. Tam rozmontowuje ^s»ę go, czyści i starannie bada stan wszystkich części. Części zużyte i uszkodzone, kwalifikujące się do wyrzucenia lub Oo naprawy, zostają usunięte, nie są jednak przez brygadę montażową naprawiane doraźnie, lecz odsyłane do magazynu. Na ich miejsce pobiera się z magazynu części nowe (zupełnie nowe lub naprawione) i zastępuje niemi części usunięte. Części uszkodzone zbierane są w magazynie i dopiero cała ich większa partja kierowana jest do naprawy, po której wykonaniu wracają do magazynu jako części zapasowe ..nowe". Gdy obieg części zapasowych zmniejszy się wskutek tego, że pewien ich % nie nadaje się już do naprawy, musi on być uzupełniony przez wykonanie pewnej ilości części kompletnie nowych. Ten tryb postępowania daje się rozciągnąć również na tworniki i cewki magnesowe, co umożliwia ciągłość pracy przy naprawie lub rewizji silnika: zostaje on rozmontowany, oczyszczony i natychmiast spowrotem składany, bądź z tym samym wirnikiem bądź z wirnikiem zapasowym, jeśli wyjęty wirnik był uszkodzony. Dla sprawnego funkcjonowania takiego systemu niezbędne są 2 warunki:

1) sprawne funkcjonowanie magazynu tak, aby wszystkie części zamienne znajdowały się zawsze na składzie i 2) dobra wymienność wszystkich części bez ich indywidualnego dopasowywania.

*

♦ *

Poczynania, mające na celu osiągnięcie jaknajlepszej jakości objektów oddawanych do ruchu przez warsztaty po rewizji czy po naprawie, idą w 3 kierunkach:

A)    zapewnienie jaknajlepszej jakości surowców i półfabrykatów otrzymywanych zzewnątrz,

B)    doskonalenie techniczne pracy wykonywanej przez warsztaty i kontrola jakości wykonania,

C)    wprowadzanie zmian konstrukcyjnych na zasadzie doświadczeń zdobytych przy eksploatacji.

Omówimy pokrótce te 3 punkty.

A)    Celem zapewnienia warsztatom odpowiednich surowców i półfabrykatów należy sprecyzować wymagania im stawiane w formie warunków technicznych dla poszczegól-ⁿYch materjałów. Warunki takie znajdujemy częściowo w gotowej formie w PPNE (miedź, przewody, oprawki do żarówek, taśma izolacyjna) lub w rozpowszechnionych u nas ⁿormach niemieckich (np. mika. preszpan). Zadaniem kierownictwa technicznego jest opracowanie takich warunków d-a jaknajwiększej ilości podstawowych materjałów (druty uawojowe, miedź komutatorowa, druty opornikowe, smary, stal na wały twormkowe). Specjalna kontrola techniczna ^wmna czuwać nad tern, aby wszelkie dostarczane do magazynu materjały odpowiadały tym warunkom. O ile sprawdze-nie pewnych własności materjału jest na miejscu niemożliwe ze względu na trudności zaopatrzenia się w potrzebne do ^tego, a nieraz bardzo kosztowne, urządzenia, korzystać moż-^na ze specjalnych 'aboratorjów, wysyłając lam próby do zbadania.

B)    Stosowanie racjonalnych metod pracy i wprowadzanie do nich udoskonaleń technicznych jest bez wątpienia lednem z naczelnych zadań kierownictwa warsztatu. Zagad-^n,enie to obejmuje dobór odpowiednich maszyn, narzędzi, Przyrządów, sprawdzianów, szablonów oraz dokładne ana-

izowanie pracy, która ma być wykonana, i szczegółowe

opracowanie sposobu jej wykonania. Wyczerpujące omówienie tej kwestji stanowi samo w sobie bardzo obszerny temat i wykraczałoby poza ramy niniejszego referatu. Z konieczności więc ograniczam się do poruszenia paru tylko fragmentów.

Specyficznie ,,elektryczny" dział warsztatu, jakim jest nawijalnia. daje pole do zastosowania szeregu specjalnych maszyn, które pozwalają na usprawnienie pracy zarówno pod względem jakościowym, jak i pod względem czasu jej trwania, rentując się bez wątpienia przy nieco większej produkcji. Z maszyn takich wymienić można: maszyny do formowania cewek twornikowych i magnesowych, maszynę do oprasowywania zapomocą mikafolium boków cewek twornikowych, frezarkę do wycinania miki w komutatorach, maszynę do bandażowania tworników, instalacje różnych typów do suszenia impregnowania i compoundowania i t. d.

Na specjalne podkreślenie zasługuje rola spawania elektrycznego w warsztacie naprawczym. Sposób len jest niczem niezastąpiony w całym szeregu wypadków — jak np. nadlewanie wytartych lub skrzywionych wałów twornikowych; przypawanie odłamanych części do kadłubów silników; wylewanie i ponowne wytaczanie w kadłubach silników miejsc, w których osadzone są panewki twornikowe i panwie na osi wozu; sztukowanie metodą spawania na styk drutów nawojowych w cewkach magnesowych i twornikach; nadlewanie pierścieni w nastawnikach przy lokalnem wypaleniu i t. d., i t. d.

Pierwszym organem, powołanym do kontroli jakości wykonania, jest majster. Przy nowoczesnej organizacji warsztatu majster jest prawie zupełnie odciążony od obowiązków administracyjnych, a główny nacisk położony jest na jego rolę jako instruktora dla podległych mu pracowników, odpowiedzialnego za techniczną stronę wykonywanych w jego dziale prac. Ogólny nadzór i ogólną odpowiedzialność ponosi oczywście prócz tego kierownik warsztatu. Wykończony przez warsztaty produkt przed odesłaniem do magazynu przechodzi jeszcze przez ręce specjalnego organu, kontroli technicznej.

W związku ze sprawą kontroli wykonania przytoczę w formie przykładu wykaz ważniejszych urządzeń i aparatów, w jakie zaopatrzone są Warsztaty Główne Tramwajów Warszawskich w dziale elektrycznym:

1)    3 transformatory przewoźne do prób wytrzymałości izolacji (napięcie do 3 000 V),

2)    stacja próbna do prób wytrzymałości izolacji (napięcie do 3 000 V) i do wykrywania zwarć międzynitkowych w twornikach i cewkach magnesowych,

3)    2 wolt-omomierze do pomiaru oporności izolacji,

4)    mostek Wheatstone a — Thompsona,

5)    mostek Wheatstone a podręczny,

6)    amperomierz i woltomierz z kontaktami do komutatora, do sprawdzania tworników,

7)    stacja próbna do sprawdzania automatów wagonowych przy obciążeniu do 300 A,

8)    tablica przenośna z przyrządami rejestrującemi (2 amperomierze i woltomierz) do badania silników w wozie,

9)    stacja próbna do badania silników pod obciążeniem (jedna maszyna pracuje jako silnik, druga jako prądnica obciążona opornikami),

10)    woltomierze i amperomierze przenośne.

11)    tachometry.

Aparaty te służą zarówno do przeprowadzania stałych prób kontrolnych jak i do badań specjalnych.

Systematycznie przeprowadza się następujące próby kontrolne:

1) Przy przezwajaniu tworników każda cewka twor-nikowa przed założeniem próbowana jest na wytrzymałość