4
o Jeśli chce się naprawdę realizować cel sformułowany niegdyś jako „stwarzanie warunków, w których ludzie - jednostki i grupy - mogliby realizować swoje potrzeby w ramach kultury samodzielnie przez siebie odkrytej lub wynalezionej”3.
Animacja zwraca się ku pierwotnemu rozumieniu kultury jako uprawy. Z tej metafory wynika wskazówka:
• trzeba rozpoznać możliwości własne, pielęgnowanej rośliny i otoczenia;
• trzeba stworzyć warunki właściwych relacji pomiędzy rośliną, ogrodnikiem i otoczeniem;
• trzeba stworzyć warunki wzrostu rośliny zharmonizowane z jej możliwościami, otoczeniem i intencja ogrodnika.
Animacja jako praktyka społeczna, w której potwierdzają się poprzez swoją aktywność podmioty; następuje utrwalanie struktur, ale również ich modyfikacja, nie jest czymś, co już jest, ale tym co się staje, ma więc postać procesualną. W animacji możemy wyodrębnić trzy ściśle ze sobą powiązane procesy, występujące w określonym porządku:
• Proces odkrywania - otwierania. Codzienne czynności, działania, które maja zazwyczaj wymiar konieczności, odnoszą się do podstawowych obowiązków, powinności; przebiegają w powtarzających się interwałach czasowych i lokalizacjach przestrzennych; realizowane są z tymi samymi jednostkami, grupami,; przy udziale tych samych instytucji; mają charakter rytualny i rutynowy; nie przekraczają horyzontu czasowego i przestrzennego; nie wybiegają poza zatoczony codziennością horyzont. W tych działaniach jesteśmy uwarunkowani dostępnymi zasobami, tkwiącymi w nas i otoczeniu, dotyczą nas te same normy; wchodzimy w identyczne interakcje regulowane: znaczeniami, normami i zasobami. Jesteśmy w tej sytuacji uwięzieni; wiele poważnych problemów odkładamy, bo nie są w tej sytuacji do rozwiązania; brakuje nam dystansu ani odniesienia aby rzeczowo ocenić nasz potencjał; nie widzimy też realnej perspektywy zmian; nie ma w środowisku bodźców, które mogły by nas wyrwać ze stanu stagnacji, beznadziei, totalnej zgody na zastaną sytuacje.
• Zmiana pozytywna jest możliwa, gdy zweryfikujemy istniejący stan. Aby to nastąpiło musimy otworzyć się od nowa na siebie i otoczenie, po to, aby odkryć w sobie i otoczeniu: motyw i sens działania; niezbędne do tego działania zasoby tkwiące w nas i
otoczeniu