5833211401

Dlatego tak ważny jest stan systemu prawnego i również z tego powodu tak szerokie, często niekorzystne skutki wywołują trudności i nieuniknione błędy popełniane w procesie tworzenia nowego systemu prawnego w naszym kraju. Zdaniem wielu ekspertów i wybitnych autorytetów prawniczych pośpieszne uchwalanie setek ustaw nie zawsze wynikało z potrzeby stworzenia podstaw prawnych dla zmian ustrojowych zapoczątkowanych po roku 1989. Często jest to efekt instrumentalnego traktowania prawa lub efekt zamówień politycznych, są to też nieraz próby rozwiązywania doraźnych problemów, przy pomocy pospiesznie wprowadzanych zmian legislacyjnych. Powoduje to ‘psucie prawa’, budowanie sprzecznego wewnętrznie i niespójnego systemu prawnego oraz jego destabilizację.

Skutki tego stanu rzeczy, w dziedzinie gospodarki przestrzennej są o wiele poważniejsze, niż ma to miejsce w odniesieniu do specjalistycznych aktów prawnych, gdyż prawo gospodarki przestrzennej jest regulowane przez kilkadziesiąt ustaw i niespójność systemu prawnego ma tu szczególnie dotkliwe i szerokie konsekwencje.

Główne wady systemu prawnego gospodarki przestrzennej, konieczne do usunięcia dotyczą jego braków koordynacyjnych i sprzeczności systemowych oraz istotnych luk.

Nowa ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadza korzystne zmiany, jednak polskie ustawodawstwo, jako całość:

-    nie stworzyło prawnych podstaw dla określenia celów polityki przestrzennej, nie zawiera zwłaszcza prawidłowych pod względem prawnym definicji podstawowych pojęć, nie ustaliło hierarchii ważności tych celów, nieostro definiuje kryteria i sposoby oceny różnych aspektów interesu publicznego, deklaratywnie traktuje pojęcie rozwoju zrównoważonego,

-    zawiera regulacje prawne, które abstrahują od realiów i możliwości ekonomicznych i organizacyjnych podmiotów działających w przestrzeni, nakładając na władze publiczne nierealne zadania,

-    nie stymuluje prawidłowego funkcjonowania instytucji publicznych w dziedzinie gospodarki przestrzennej, zwłaszcza nie wyposaża ich w narzędzia kontrolowania procesów przestrzennych i nie wprowadza jasnego podziału kompetencji w gospodarce przestrzennej. Nie stwarza też odpowiednich warunków do oddziaływania administracji urbanistycznej na prawidłowość merytoryczną rozwiązań, choć zgodnie z ogólnymi deklaracjami ustaw ona ponosi za nie odpowiedzialność,

-    nie nakłada na władze lokalne obowiązku sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów działań inwestycyjnych,

-    nie daje podstaw do efektywnego prowadzenia działań modernizacyjnych i rehabilitacyjnych w zabudowy miejskiej, zwłaszcza zaś - nie stworzyło rozwiązań dla partnerstwa publiczno-prywatnego.

PRIORYTET DRUGI-ZBUDOWANIE EFEKTYWNYCH INSTRUMENTÓW

Gospodarka przestrzenna w rozwiniętych gospodarczo krajach posługuje się, przy prowadzeniu polityki przestrzennej, bogatym zbiorem skutecznych instrumentów. W polskich warunkach, najważniejszym i potencjalnie najskuteczniejszym instrumentem jest planowanie przestrzenne. Jest ono jednak mało efektywne, o czym przesądzają jego istotne wady:

-    system regulacji prawnych określających cechy, zadania i instrumentację dokumentów planistycznych szczebla krajowego wymaga zasadniczej rewizji oraz wypełnienia wielu istotnych luk i braków. Zwłaszcza konieczne jest usunięcie braków koordynacyjnych systemu planowania, które wywołują szereg trudności i obniżają praktyczną przydatność dokumentów planistycznych, jako narzędzi prowadzenia polityki przestrzennej. Istotne źródło trudności, to nieunormowane relacje pomiędzy różnymi rodzajami planów,

-    nie została określona formalna pozycja wielu dokumentów planistycznych, brak zwłaszcza jednoznacznego określenia funkcji planu przestrzennego województwa. Jego niska ranga formalna zmniejsza użyteczność planu jako instrumentu polityki regionalnej,

‘BARIERY I PROBLEMY GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ W POLSCE’ RAPORT KRAJOWEGO SEKRETARIATU „HABITAT" STRONA VIII