5996832475

99

górnego, subalpejskim i fragmentami alpejskiego, a z drugiej obszar niżowy Niziny Śląskiej. Każdy podział regionalny — fizycznogeograficzny, geobotani-czny czy przyrodniczo-leśny uwzględnia różnicę między tymi obszarami, odzwierciedlając to zaliczeniem ich do odrębnych jednostek wysokiego szczebla. Jednakże pomiędzy jednoznacznie odrębnymi obszarami rozciąga się obszar Przedgórza Sudeckiego o mieszanej charakterystyce niżowo-górskiej; różne podziały regionalne łączą go bądź z niżem, bądź z górami. Spośród propozycji podziałów regionalnych, z którymi porównywany był podział prezentowany w niniejszej pracy, geobotaniczny podział opracowany przez W. Szafera i B. Pawłowskiego (Szafer 1972) oraz przyrodniczo-leśny (Trampler i in. 1990) łączą przedgórza z niżem, natomiast fizycznogeograficzny (Kondracki 1978) — z górami. Dział Sudecki, w zaproponowanym ujęciu, na obszarze Polski obejmuje Sudety właściwe oraz Przedgórza Sudeckie i ma zasięg w przybliżeniu zgodny z zasięgiem prowincji „Sudety” z podziału fizycznogeograficznego. Północna granica działu na Śląsku przeprowadzona została zgodnie z zasięgiem podgórskich i górskich zbiorowisk schodzących częściowo na niż w obszarze Przedgórzy Sudeckich: lasów bukowych, jaworzyn z podzwiązku Acerenion, acidofilnych dąbrów zespołu Luzulo-Quercetum, podgórskich łęgów zespołu Carici remotae-Fraxinetum i niektórych innych.

Krajobrazy roślinne Działu Sudeckiego wykazują charakterystyczne dla obszarów górskich zróżnicowanie piętrowe. Na przedgórzu dominują krajobrazy grądowe oraz grądów i acidofilnych dąbrów podgórskich, w piętrze pogórza — krajobrazy podgórskich grądów oraz grądów i acidofilnych dąbrów podgórskich, w obszarach niższych i średnich gór typowe są krajobrazy grądów i buczyn oraz buczyn dolnoreglowych. W kilku pasmach wyższych gór są krajobrazy wysokogórskie, do których zaliczono krajobraz górnoreglowych świerczyn i krajobraz subalpejski (ten ostatni tylko w Karkonoszach i w Masywie Śnieżnika Kłodzkiego).

Do specyficznych zbiorowisk naturalnych Działu Sudeckiego zaliczyć można: żyzną buczynę sudecką (Dentario enneaphyllidis-Fagetum), pojawiającą się poza tym działem tylko w niektórych regionach Działu Wyżyn Połu-dniowopolskich, górnoreglową świerczynę (Plagiolhecio-Piceetum hercynicum) występującą i w innych górach Podprowincji Hercyńsko-Czeskiej, ale nie w Karpatach, sudeckie zarośla kosodrzewiny (Pinetum mughi sudeticum) oraz niektóre inne zbiorowiska piętra subalpejskiego. W skali Polski odrębność Działu Sudeckiego podkreślają grądy środkowoeuropejskie (Galio-Carpinetum) w formie podgórskiej.

Dział Śudecki w prezentowanym ujęciu odpowiada w ogólności, z zastrzeżeniami poprzednio omawianymi, Działowi Sudetów w geobotanicznym podziale opracowanym przez W. Szafera i B. Pawłowskiego (Szafer 1972) oraz Krainie Sudeckiej w przyrodniczo-leśnej regionalizacji opracowanej przez Tramplera i innych (1990).

W obrębie Działu Sudeckiego wyróżniono na terenie Polski dwie krainy: Krainę Sudetów i Krainę Przedgórza Sudeckiego, z których pierwsza rozdzielona została na dwie podkrainy: Sudetów Zachodnich i Sudetów Wschodnich. Różnica w inwentarzu naturalnych zbiorowisk między krainami polega na występowaniu w Krainie Przedgórza Sudeckiego obok niektórych typowych zbiorowisk górskich (buczyny, łęgi Carici remotae-Fraxinetum i Alnetum