5768085878

żonę z elementów i ich własności, a procesy z momentów działania, że świat jest uporządkowany, można go odtworzyć i przekształcać"⁴⁰.

Szczegółowe cele edukacji środowiskowej na tym etapie kształcenia wyrażają się w eksponowaniu i akcentowaniu takich podmiotowych potrzeb psychicznych dziecka, możliwych do rozwijania w kontaktach z realną rzeczywistością przyrodniczą i społeczną, jak:

-    zaspokajanie i rozwijanie zaciekawienia światem, potrzeby jego przeżywania i wyjaśniania, wyrażania uczuć i przeżyć oraz działania, jako naturalnych tendencji rozwojowych dziecka,

-    rozwijanie umiejętności praktycznych, społecznych i umysłowych umożliwiających poznanie i rozumienie zjawisk we wzajemnych związkach i zależnościach,

-    kształtowanie umiejętności badawczych: poszukiwanie, odkrywanie, przeprowadzanie prostych eksperymentów, wyjaśnianie, uzasadnianie i ocenianie czynności badawczych,

-    kształtowanie umiejętności planowania i organizowania działań własnych, podejmowania decyzji i uzasadniania ich wyboru,

-    wyzwalanie, inspirowanie i podtrzymywanie uczucia głębokiego szacunku wobec życia w każdej postaci, dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo, -

-    kształtowanie umiejętności zachowania się dziecka w różnych wspólnotach,

-    uwrażliwienie na przejawy degradacji środowiska i wyzwalanie chęci podejmowania działań prośrodowiskowych.

Treści przedmiotu są wewnętrznie zintegrowane, reprezentowane przez dyscypliny nauk geograficznych, przyrodniczych, technicznych, społecznych i innych (szczegółowe informacje dotyczące struktury treści przedmiotu zob. s. 15-25). Podstawą rzeczową kształtowania kompetencji osobowościowych dziecka są treści programowe dotyczące takich grup zagadnień, jak:

•    różnorodność zjawisk świata przyrody ożywionej i nieożywionej (budowy niektórych roślin i zwierząt, warunków i trybu ich życia),

•    życie społeczne klasy, szkoły, miejscowości, kraju;

•    praca ludzka, życie na wsi i w mieście,

•    wybrane problemy ekologiczne,

•    zasady bezpieczeństwa, higieny i zdrowia.

⁴⁰ J. Hanisz, Założenia, budowa i sposób realizacji programu zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej (ZEW), [w:| Dylematy wczesnej edukacji, red. D. Klus-Stańska i M. Suświł-ło, WSP, Olsztyn 1998, s. 132.

33