6075430311

30 M. Molicka Terapeuteiyczne funkcje literatuiy

Walory literatury układają się w długą listę wskazującą doniosłość czytelnictwa w rozwoju psychicznym dzieci, budowania świadomości dorosłych oraz kształtowaniu kultury całych społeczeństw. Z tego powodu tak ważną jest refleksja nad aktualnym stanem czytelnictwa i rolą literatury w życiu współczesnego człowieka.

CZYTELNICTWO WE WSPÓŁCZESNYM SPOŁECZEŃSTWIE Reading in the contemporary society

Badając czytelnictwo możemy odpowiedzieć na wiele pytań, które dotyczą współczesnego społeczeństwa. Spośród zagadnień z obszaru czytelnictwa, między innymi, dowiedzieć się można, kim są czytelnicy literatury, jakie są ich czytelnicze motywacje, jakie teksty ich interesują, o jakiej treści, co decyduje o zainteresowaniu daną pozycją książkową, jakie są rezultaty czytania... Pojęcie czytelnictwa jest szersze od pojęcia czytelnictw a utworów literackich. Czytelnictwo w latach 70 w Polsce określano na poziomie 34,7% populacji dorosłej; oczywiście czytelnictwo literatury było znacznie mniejsze - stwierdza J. Wojciechowski [2000, 101],

Frank Furedi, profesor socjologii na Uniwersytecie w Kent, w artykule Gubimy zwyczaj czytania książek pisze, że z dekady na dekadę spada czytelnictwo w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii, przy czym ten trend szczególnie dotyczy literatury pięknej [Furedi 2004], Na rynku księgarskim wzrasta sprzedaż książek, co przeczy takim stwierdzeniom, jednak przy bliższej analizie okazuje się, że głównie spada sprzedaż literatury pięknej, za to obserwuje się wzrost zainteresowania wszelkimi poradnikami, których jeszcze pięćdziesiąt lat temu prawie nie było. Czytelnicy poszukują książek, a właściwie poradników o wychowaniu dzieci, o zdrowymi odżywianiu się. Wysoko oceniane są i znajdują wielu odbiorców przede wszystkim publikacje psychologiczne. Czytelnicy poszukują wiedzy służącej poprawie jakości życia poprzez zmianę siebie, rozszerzanie własnych umiejętności, nabywanie nowych kompetencji np. kreatywnego myślenia, asertywności, radzenia sobie ze stresem itp. Dobrze sprzedają się również reklamowane pozycje. Dobrym przykładem są książki o Harrym Potterze, wzrasta popyt na te książki, przy jednoczesnym spadku sprzedaży innych. Mitem okazało się przeświadczenie, że dzieci najpierw będą czytały wspomniany bestseller, a potem sięgną po inne książki, bo nie sięgają [Furedi 2004],

Ceną obniżania się poziomu czytelnictwa, w opinii cytowanego badacza, jest spadek poziomu wykształcenia studentów, w czym mają swój udział wykładowcy akademiccy i nauczyciele. Nie oczekują oni, że studenci czy uczniowie przeczytają całe książki, zlecają czytanie fragmentów , rozdziałów. Dlatego na wielu uczelniach czytanie tylko niektórych wybranych rozdziałów książek nazywa się „najlepszą praktyką” i nie mobilizuje się studentów, by czytali „od deski do deski”. Książka traktowana jest instrumentalnie w zależności od tematu seminarium, przy czym nie dotyczy to tylko książek naukowych. Również na