6125495055

Rozdział I [ 19 ]

Statystyka - zastosowania biznesowe i społeczne

przewidywania Wilksa okazały się trafne. Jakie były korzenie powstania myślenia statystycznego i dalszy jego rozwój?

2.1. Etapy powstania myślenia statystycznego

Jak już wspomniałem, powstanie myślenia statystycznego jest w znacznym stopniu związane z przemianami, jakie rozpoczęły się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a więc globalizacją, konkurencją, rozwojem nowoczesnej techniki obliczeniowej, dostępnością komputerów i różnych zbiorów danych przy wykorzystaniu Internetu, wzrostem zapotrzebowania na różnego rodzaju informacje niezbędne do podejmowania decyzji na różnych szczeblach zarządzania. Jednakże początki myślenia statystycznego można było obserwować już w latach dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku. Chodzi tu o aspekty badania jakości przy wykorzystaniu odpowiednich metod statystycznych, dotyczące rozwoju planów badań eksperymentalnych, a także próby kontroli procesów produkcyjnych (Shewhart 1939). Szczególnie intensywnie rozwinęły się metody inspekcji i kontrola jakości w czasie II wojny światowej w USA, ale później działania w tym kierunku nie zostały szerzej rozwijane³¹.

W dekadach lat 1950-tych do wczesnych lat 1980-tych wyłoniło się wiele nowych problemów statystycznych wymagających rozwiązań. W tym okresie wiele organizacji przechodziło transformacje z inspekcji opartych na ogólnych systemach jakości na bardziej efektywne kontrole procesów i planów jakości. Skoncentrowano się wtedy na pracach badawczych, uzyskano znaczne postępy teoretyczne, które znalazły zastosowania praktyczne, zgodnie z oczekiwaniami społecznymi. Chodzi tu głównie o problemy związane z badaniami i rozwojem³², produkcją i innymi funkcjami włączając: a) efektywne i efektowne eksperymentowanie, b) empiryczne modelowanie, c) kontrola procesu i d) optymalizacja procesu. Należy tu także wymienić szerokie zastosowania badań reprezentacyjnych, wykorzystujących głównie podejścia częstościowe, a także metody regresji i korelacji, analizę wielowymiarową, analizę szeregów czasowych, analizę wzdłużną i przekrojową, wykorzystujących obydwa paradygmaty, a szczególnie różnorodność bayesowskich metod, włączając wspomniane już markowskie łańcuchy Monte Carlo oraz wprowadzenie rygorystycznych systemów doświadczeń klinicznych w medycynie.

Jednakże idea myślenia statystycznego rozwijała się w pracach W. Edwardsa

31    Źródło: http://www.jmp.com/support/help/Shewhart_Control_Charts.shtml (data dostępu 2014.10.01).

32    Ang. termin: Research and Development (R&D).