6295504519

150

Alicja Lisowska

Organizacje międzynarodowe o charakterze regionalnym w obec problematyki ochrony środow iska

Organizacje regionalne odgrywają coraz większą rolę w rozwoju polityki i prawa środowiskowego. Jak przez wiele lat działalność tę można było dostrzec w inicjaty wach i przedsięwzięciach organizacji regionalnych skupionych przede wszystkim na Starym Kontynencie, tak już pod koniec lat 80. XX wieku problematyka prośrodowiskowa stała się przedmiotem regulacji organizacji regionalnych funkcjonujących na kontynencie afrykańskim oraz w Azji. Choć działania na rzecz środowiska przyrodniczego przybierają zróżnicowane formy, istotne jest to, że uwzględniają one coraz częściej specyfikę wymiaru regionalnego samego środowiska przyrodniczego oraz skupiają się na rozwijaniu wieloaspektowej i wielopodmiotowej współpracy.

Organizacje europejskie

Obecnie współpraca regionalna na Starym Kontynencie w dziedzinie ochrony środowiska organizowana jest albo wokół określonych ekosytemów, sztucznie podzielonych granicami państw i wspólnie użytkowanych: Morze Północne, Morze Bałtyckie, albo przez ugrupowania integracyjne, bez uwzględniania granic ekosystemów, gdzie kooperacja na płaszczyźnie środowiskowej jest jednym z elementów całości i interakcji między' państwami. W tym przypadku projekcją tego typu przedsięwzięć jest Unia Europejska, Inicjatywa Środkowoeuropejska, KBWE/ OBWE, Rada Europy. Rada Państw Morza Bałtyckiego, Rada Nordycka i Euroarktyczny Region Morza Barentsa.

Organizacją, która ma najbardziej rozwinięty system rozwiązań służących ochłonie środowiska spośród organizacji regionalnych, zarówno funkcjonujących w Europie, jak i na obszarze pozostałych konty nentów jest Unia Europejska (UE). System ten to normy prawne, procedury implementacyjne, szereg działań związanych z realizacją polityki środowiskowej oraz instytucje realizujące przedsięwzięcia służące środowisku naturalnemu. Warto zauważyć, iż system rozwiązań polityczno-prawnych wypracowanych przez UE odnosi się nie tylko do państw członkowskich, ale w związku z licznymi umowami międzynarodowymi zawartymi z wieloma państwami położonymi w różnych częściach świata, rozciąga się poza granice samej organizacji. Tym samym oddziaływanie UE wpływa nie tylko na proces tworzenia rozwiązań prośrodowiskowych w skali globalnej, ale też wprowadza do tego procesu standardy wypracowane przez samą organizację²³.

Choć obecnie UE cechuje zarówno aktywność, jak i ogólna skuteczność rozwiązań służących ochronie środowiska, to początkowo przedsięwzięcia te nie stanowiły ważkiego kierunku działalności państw członkowskich, a problematyka związana ze środowiskiem nie miała znaczenia dla ustanowienia i funkcjonowania wspólnego iynku. Dopiero z czasem, gdy stopień degradacji środowiska, powodowany działalnością gospodarczą człowieka, był już widoczny, zaczęła się zwiększać liczba regulacji o charakterze wspólnotowym mających

M.M. Kenig-Witkowska, op. cit., s. 91-92.