6931257563

79

GŁÓWNE nurty w niemieckiej nauce

lismus (odpowiadająca polskiemu „dziennikarstwo”) i Journalistik (odpowiadająca polskiej „nauce o dziennikarstwie”). Journalistik jest powiązana z nauką o komunikowaniu masowym. Ta ostatnia stanowi dla niej zaplecze teoretyczno-metodologiczne. Refleksja naukowa ma w dużym stopniu charakter praktyczny (Medienwissenschaft in Aktion, Fachwissen Jur Journali-

steń).

Odbiciem nazw dyscypliny i jej podmiotów są nazwy instytutów badawczych i dydaktycznych. Dziennikarstwo, media, komunikowanie są dyscyplinami rozwijającymi się w szybkim tempie, mówi się nawet o ich ekspansji. Poszerza się oferta dydaktyczna w zakresie kształcenia podstawowego i dokształcania. W przewodniku po studiach dziennikarsko--komunikacyjnych szczegółowo przedstawiono 60 instytutów i szkół wyższych prowadzących te kierunki oraz podano krótkie informacje o dalszych 130 ośrodkach prowadzących kształcenie medialne, uwzględniono również Austrię i Szwajcarię (np. Institut fur Publizistik- und Kommunikationswis-senschaft w Getyndze)⁷. Zgromadzony we wszystkich ośrodkach potencjał owocuje nie tylko tysiącami absolwentów, ale także ogromną ilością publikacji naukowych: książek, ekspertyz, studiów empirycznych, analiz i artykułów.

Innym przejawem funkcjonowania terminów i pojęć są nazwy niemieckich periodyków naukowych z dziedziny komunikowania masowego. Trzy z nich mają znaczenie podstawowe. Agencja reklamy pierwszego programu telewizji publicznej (Arbeitsgemeinschaft der ARD - Werbegesellschaften) wydaje we Frankfurcie nad Menem miesięcznik Media Perspektiven w wysokim, jak na czasopismo naukowe, nakładzie 7,7 tys. egzemplarzy. Redaktorem odpowiedzialnym jest profesor K. Berg. Tu ukazują się m.in. wyniki najnowszych badań empirycznych dotyczących głównie mediów elektronicznych, ostatnio także sporo z dziedziny nowych mediów*.

Drugim pismem o dużym znaczeniu naukowym jest Publizistik wychodzący od 48 lat. Kwartalnik ten (wydawany obecnie w Wiesbaden przez Westdeutscher Verlag) publikuje głównie rozprawy teoretyczne; jego cenną częścią są także personalia (sylwetki naukowców, habilitacje, wspomnienia) oraz omówienia i recenzje najnowszych książek wydawanych głównie na obszarze niemieckojęzycznym**. Trzecim periodykiem jest Medien & Kommunikationswissenschaft, wydawany przez Hans - Bredow Institut w Hamburgu. Kwartalnik ten jest kontynuacją zlikwidowanego formalnie z końcem 1999 r. pisma Rundfunk und Fernsehen. W deklaracji wstępnej napisano, iż M & /ćjest pismem o szerszej formule niż był R u F, polem jego zainteresowania są zarówno „stare”, jak i „nowe” media w aspekcie teoretycznym i empirycznym. Periodyk - w zamierzeniu wydawców - ma sta-nowić forum dyskusyjne przyciągające najwybitniejszych medioznawców⁸.

* O jego zawartości informują m.in. Zeszyty Prasoznawcze 2002, nr 3-4, s. 184-186.

** Zeszyty Prasoznawcze od wielu lat systematycznie omawiają zawartość tego kwartalnika.

⁷    W. Homberg, R. Hackel-d e L a t o u r (Hrsg.): Studienfuhrer Journalismus, Medien, Kommunika-tion, Konstanz 2000.

⁸    Medien <£ Kommunikationswissenschaft 2000, nr 1, s. 3.