7186602906

Magdalena Bainczyk

W obu przypadkach sądy te próbują stworzyć ponadnarodowy standard ochrony praw jednostki, który w wielu przypadkach nie musi odzwierciedlać poziomu ochrony przyjmowanego przez sądy poszczególnych państw. W przypadku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka orzeczenia opierają się o katalog praw zawarty w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (EKPCzW), natomiast w przypadku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

0    prawo unijne, w którym jednak obecnie brak jest prawnie wiążącej Karty Praw podobnej w swym kształcie do Konwencji¹. Karta Praw Podstawowych podpisana w Nicei w 2000 roku nie ma bowiem charakteru prawnie wiążącego, a jest jedynie deklaracją polityczną, co nie przeszkadza jednak w powoływaniu się na nią przez Sąd Pierwszej Instancji, a ostatnio również ETS w swoich orzeczeniach².

Przedmiotem poniższych rozważań nie będą wzajemne relacja pomiędzy oboma europejskimi systemami ochrony praw podstawowych, ale problem tworzenia przez te sądy standardu ochrony praw podstawowych, a w szczególności ich podejście do odrębności kulturowo-społecznych państw europejskich i wynikających z tego różnic w definiowaniu zakresu praw podstawowych. W pierwszej części artykułu zostaną krótko przedstawione unijne podstawy prawne dla ochrony praw podstawowych, zakres właściwości ETS w przedmiocie ochrony praw podstawowych oraz standard ochrony przyjmowany przez ETS, zwłaszcza stosowany przez ETS margin ofdiscretion w odniesieniu do oceny derogacji swobód rynkowych przez państwa ze wzgłędu na ochronę interesu publicznego

1    praw podstawowych. W odniesieniu do orzecznictwa ETrPrCz omówiony zostanie krótko sposób podejścia przez ten Trybunał do zróżnicowanego poziomu ochrony praw podstawowych przez państwa członkowskie, a przede wszystkim margin of apperciation - margines swobody pozostawiony państwom-stronom Konwencji przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w zakresie interpretacji praw podstawowych na przykładzie wyroku w sprawie Alicji Tysiąc³.

Zakres i podstawy prawne ochrony praw podstawowych w Unii Europejskiej

Na wstępie należy podkreślić, iż do podstawowych zasad funkcjonowania WE należy zasada kompetencji powierzonych, zawarta w art. 5 ust. 1 Traktatu ustanawiającego WE (TWE), zgodnie z którą Wspólnota działa tylko w granicach kompetencji powierzonych niniejszym Traktatem oraz celów w nim wyznaczonych⁴. Z zasadą tą wiąże się konieczność wykazania przez WE, iż posiada pod-

148

1

   Co do źródeł praw podstawowych w prawie unijnym, zob. pkt 1 i wskazana tam literatura.

2

   A. Wyrozumska, op. cit., s. 157 i n.

3

   Orz. ETr PrCz Alicja Tysiąc przeciwko Polsce, Izba [Sekcja IV], skarga nr 5410/03.

4

   C. Mik, FMropejskieprawo wspólnotowe, Warszawa 2000, s. 126.