7186604186

pism krytyka, ułożyła 15 tekstów poświęconych tym związkom w odrębny rozdział, który mógłby być również osobną książką⁰⁴.

Relacje Iwaszkiewicza o Młodej Polsce były różnorodne; rozmawiając o książkach — dzielił się swymi opiniami i ocenami. Recenzując monografię Juliana Krzyżanowskiego Neoromantyzm polski, przychylnie orzekł, że była to „epoka niezwykłego rozkwitu literatury, czasem zagęszczenia pierwszorzędnych zjawisk literackich”⁰⁵, i melancholijnie oraz pewnie bałamutnie zauważył, że bohaterami książki są sami jego znajomi. Wszakże w dzienniku (zapis z 21 listopada 1942 roku) wyznawał: „Ze wszystkich pisarzy starszego pokolenia emocjonalny, serdeczny stosunek łączył mnie tylko z Żeromskim”⁰⁰. To z żywymi, ale doceniał znaczenie lektur młodopolskich. Po przeczytaniu listów Brzozowskiego przyznał: „Dla mnie osobiście zetknięcie się z myślą Stanisława Brzozowskiego było największą przygodą myślową młodości”⁰⁷. Po latach odkryje urodę wierszy Rolicza-Liedera, poety, „który się nie zestarzał — twierdził — i dziś może być czytany jako klasyk”⁰⁸. Dostrzegał też nieoczekiwane pokrewieństwa, żartobliwie komentując poezję młodopolskiego twórcy: „Zupełnie jakby ktoś podrabiał moje Oktostychy. A to ja nieświadomie podrabiałem Rolicza-Liedera”⁰⁹.

Słonimski? W Alfabecie wspomnień odnotuje całą plejadę pisarzy młodopolskich, z którymi się przyjaźnił, uznawał w nich swych mistrzów, spotykał się z nimi sporadycznie bądź — po prostu — ich nie lubił. Zapisy po latach zwykle retuszują minione zdarzenia, ale biorąc pod uwagę i tę okoliczność, deklaracje zadłużeń są symptomatyczne. Wspominając Boya-Żeleńskiego, przyznał: „Lechoń, Tuwim i ja w początkach naszej kariery literackiej uważaliśmy go za swego mistrza, a Stówka za wzór niedościgły”⁷⁰. Drobną postać Leśmiana, wielkiego poety, przypomni z sentymentem: „Doceniał go w pełni Miriam, redaktor »Chime-

^6/1 Por. K.W. Zawodziriski: Wśród poetów. Oprać. W. Ach remowi czowa. Kraków 1904, s. 213—295. Zob. także ,J. Paszek: Polotny stąffizm Wierzyńskiego. W: Skamander. |T. 1J. Red. I. Opacki. Katowice 1980.

⁶⁵    J. Iwaszkiewicz: Rozmowy o ksic\żkach. Warszawa 1983, s. 189.

⁶⁶    J. Iwaszkiewicz: Dzienniki 1911—1955. Red. A. Gronczewski. Warszawa 2007, s. 212.

⁶⁷    J. Iwaszkiewicz: Listy Brzozowskiego. W: Idem: Ludzie i książki. Warszawa 1971, s. 432.

⁶⁸    J. Iwaszkiewicz: Rolicz-Lieder. W: Idem: Rozmowy o książkach..., s. 140.

⁶⁹    Ibidem, s. 148.

⁷⁰    A. Słonimski: Alfabet wspomnień. Warszawa 1989, s. 23.

183