7349812755

Pl?f» H8

ł

Ściśle poufne!

dn.24 kwietnia 1945

Witold Rodys b.przewodniczący KKZ Delegatury PCK na Turcję adwokat Stambuł

Moda, Mektep sokak 20

Stambuł,

Do

PANA MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH

w Londynie.

Jako b.przewodniczący Komisji Kontroli Zacupów Delegatury PCK na Turcję uwalam za swój obowiązek obywatelski podać do wiadomości Pana Ministra, co następuje!

Wiadomo mi z ust.Kons.Gen.Szczerbińskiego, i* w swoim czasie p.Minister Spr.Zagr. odmówił swej zgody na jednoczesne pełnienie przezeń obowiązków delegata PCK na Turcję (nadto pełnił on funkcje delegata MOS). W rzeczy saniej były to funkcje z istoty swej zgoła równej co innego reprezentować Rząd Rzplitej na danym terenie, a co innego kierować gospodarką (towarową i pieniężną) instytucji społecznej, chociażby nawet z powodu okoliczności wojennych obecno fundusze jej pochodziły z dotacji skarbowych. Pierwsze podlega nadzorowi vvył*ącznie ze strony M.S.Z., drugie z natury rzeczy podlegać winno kontroli społecznej, dopuszczać rzeczową krytykę. Zle by się działo, gdyby osoba sprawująca funkcje delegata PCK w owej kontroli czy krytyce dopatrywać się chciała zamachu na prestiż związany z innemi jej funkcjami urzędowemi, zwłaszcza gdy kontrola czy krytyka pochodzi ze strony organu mianowicie do tego powołanego, - gdyby nadal sprawowała rządy w myśl przebrzmiałej maksymy: sic volo, sic jubeo.

Konsul Gen.Szczerbiński pełnił jednocześnie funkcje delegata PCK na Turcję przez cały czas swego urzędowania w Stambule. Pozwalam sobie mniemać, i* dla LI.S.Z. nie jest rzeczą obojętną, jak mianowicie wywiązać się ze swej misji na terenie społecznym wysoki jego urzędnik. Odpowiedzią na to pytanie są załączone materjały^ wśród nich operat Komisji Kontroli Zakupów Delegatury PSIK na Turcję, której miałem zaszczyt przewodniczyć. Ujawniają one system sprawowania administracji, specyficzną atmosferę wytworzoną na terenie Delegatury jakote^A zgoła swoiste obyozaje i metody stosowane przez Delegata w *yciu publicznem i praoy społecznej. Niewątpliwie Pan Minister nie uzna ich za zgodne z zasadami fair play oraz licujące z Wysokiem powołaniem i właściwym poziomem Służby Zagranicznej. Doprowadziły one Konsula Szozer-bińskiego wręos do kolizji z kodeksem karnym, jak to uwidacznia jedna z załączonych notatek, będąca kwintesencją treści załączonych materjałów. Nie zamierzam bynajmniej uzurpować sobie uprawnień prokuratorskich, jedynie jako prawnik przywykły do operowania kategorjarai prawnemi ujmuję tain materjał odnośny pod kątem widzenia ustaw obowiązujących, w obliczu których wszyscy obywatele R.P. są równi, niezależnie od sprawowania przez nioh najwyższych chćby urzędów.

Wypada zaznaczyć, iż obejmując obowiązki Delegata PCK Konsul Szczerbiński zachował sobie jedynie zwierzchnie kierownictwo sprawami PCK, przekazując bezpośrednie zawiadywanie niemi swej zastępczyni, Wice-Delegatce Janinie Wernerowej. Za bytnością swą w Stambule (lipiec 1943) Delegat Okręgowy PCK na Srodk.Wschód Modrzewski wyraził zgodę na taki stan rzeczy, pod warunkiem wszakże, i*by ukonstytuowana została w łonie Delegatury Komisja Kontroli Zakupów, jako czynnik kontroli obywatelskiej (o powyższem wiadomo mi z ust pp.-Szczerbińskiego i Werner wej;. Wykonanie powyższego zarządzenia uległo z nieznanych mi powodów znacznej zwłoce: KKZ powołana została do -rycia dopiero w początkach grudnia 1943, zresztą po to tylko, by zaraz niemal, bo poczynając od końca grudnia "nie było jej danern wykonywać przysługujących jej uprawnień" (własna definicja Del.Szczerbińskiego zawarta w liście jego do mnie z dn.5.V.44 vide zał.) Ten anormalny stan rzeczy przeciągał się, a gdy na znak protestu dwaj członkowie KKZ (ja i p.Kuruklis) zgłosili swą rezygnację, Del.Szczerbiński skłonił ich do jej cofnięcia, sumitując się i przyrzekając poprawę, poczem KKZ przystąpiła do pracy, tym razem pod mo-jem przewodnictwem. Wyniki prac KKZ, zawarte w operacie odnośnym; (zał.),