7368841648

Polityka oparta na dowodach

W czasach kryzysu i związanej z nim konieczności uzasadniania każdego wydatku z budżetu wzrasta również znaczenie polityki opartej na dowodach (evidence based policy - EBP). Stosowane w jej ramach narzędzia (np. ocena skutków regulacji) decydują bowiem o zasadności interwencji publicznej i jej formach. Pozwalają one odpowiedzieć na podstawowe pytania: który sektor (publiczny/prywatny/pozarządowy) najlepiej wykona dane zadanie (o ile w ogóle jego podejmowanie jest uzasadnione); jak to zrobić (czy konieczna jest nowa ustawa, czy może warto zastosować alternatywną metodę regulacji, taką jak np. edukacja oby-wateli/konsumentów); jakie będą skutki tej interwencji (przede wszystkim finansowe, ale także społeczne).

Tworzenie polityk publicznych w ten sposób wymaga dowodów (czyli danych), jak również umiejętności ich analizowania. Występują tu liczne problemy: zbieranie danych jest procesem kosztownym, czasochłonnym i uciążliwym (obowiązki sprawozdawcze); wspomniana silosowość administracji publicznej powoduje, że dane będące w posiadaniu jednego urzędu często nie są znane drugiemu, który ich potrzebuje; kluczowe są zdolności analizy tych danych na szczeblu urzędniczym i ich rozumienia na szczeblu politycznym. Na szczęście istnieją rozwiązania, które pozwalają przezwyciężyć te trudności. Po pierwsze, administracja nie zawsze musi sama szukać danych - może korzystać z dostępnej wiedzy ekspertów, instytutów badawczych (np. raporty think-tanków) czy samych obywateli (np. konsultacje społeczne). Po drugie, w administracji wprowadzane są systemy zarządzania wiedzą, które łączą zasoby pojedynczych instytucji publicznych. Po trzecie, istnieją możliwości szkolenia pracowników departamentów analitycznych i formy prezentowania wyników ich pracy w sposób zrozumiały. Są to m.in. białe i zielone księgi (white/green papers) stosowane przez kraje anglosaskie oraz tzw. policy papers, syntetyczne dokumenty ułatwiające politykom podjęcie decyzji²⁰.

Nowe trendy - potrzeba chwili czy działania długofalowe

Przedstawione powyżej przykłady z pewnością nie wyczerpują wszystkich trendów obserwowanych obecnie w administracjach publicznych w Europie i na świecie. Wiele działań, o których nie wspomniano, ogranicza się do pewnej grupy krajów, w których np. zjawiska demograficzne stwarzają poważne zagrożenie dla ciągłości funkcjonowania administracji publicznej. Tak dzieje się np. w krajach, gdzie odsetek pracowników powyżej 50--tego roku życia zbliża się do 50 proc.²¹ Dlatego pomimo kryzysu, któremu towarzyszy wzrastające bezrobocie, należy patrzeć perspektywicznie i antycypować zmiany demograficzne, zwłaszcza związane z przewidywanymi brakami zasobów ludzkich. Stąd szczególnego znaczenia nabierają programy mające na celu zmotywowanie starszych

pracowników do dłuższego pozostania na rynku pracy. Przykładem takiego podejścia może być wdrażane, m.in. w Niemczech, zarządzanie zasobami ludzkimi uwzględniające fazy życia zawodowego. Programy takie ukierunkowane na optymalne wykorzystanie kompetencji pracowników, jak również programy zarządzania kompetencjami w szerszym kontekście, są narzędziami strategicznego zzl. Mówiąc o strategicznym zarządzaniu zasobami ludzkimi nie sposób nie wspomnieć o problemach, jakie stwarzają    na tym    polu    doraźne    decyzje

dotyczące np. ograniczenia zatrudnienia czy redukcji wynagrodzenia.    Dlatego    tym    bardziej    należy

podkreślić rolę    skutecznego    i równocześnie

etycznego przywództwa zarówno na szczeblu politycznym, jak i urzędniczym oraz umiejętności przewidywania długofalowych efektów podejmowanych decyzji. W tym kontekście uczestnicy debaty nt. statusu zatrudnienia zwracają uwagę na pozytywne efekty wdrażania rozwiązań dotyczących uelastycznienia form zatrudnienia, co pośrednio przyczyni się    również    do    realizacji    coraz

popularniejszej idei flexicurity.

Innowacyjność to istotny motyw przewodni dyskusji i działań w świecie administracji. Innowacyjność przejawia się we wszystkich ww. przedsięwzięciach, i jest przedmiotem szczególnego zainteresowania zarówno EUPAN, jak i OECD. Należy jednak pamiętać, że zarówno w odniesieniu do zzl, jak też w szerszym znaczeniu, w odniesieniu do reformy administracji publicznej, rozwiązania stosowane w jednym państwie niekoniecznie przyniosą te same, pożądane rezultaty w innym. Zdaniem OECD systemy administracyjne są uwarunkowane historycznie, czyli determinowane przez decyzje podejmowane w przeszłości²². Nie kwestionuje to jednak użyteczności analiz porównawczych w tym zakresie. Przykłady innych państw często pozwalają na uniknięcie tych samych błędów.

Przypisy

'Prezentacje dotyczące wpływu kryzysu na zarządzanie zasobami ludzkimi w sektorze publicznym w Danii, na Litwie oraz w Portugalii byty szczegółowo prezentowane podczas 1. spotkania Grupy Roboczej ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi (HRWG EUPAN) w dn. 27-28 lutego br. oraz podczas spotkania Dyrektorów Generalnych EUPAN 6 czerwca br. Materiały dostępne są na www.eupan.eu.

Prezentacja dotycząca motywacji w sektorze publicznym była szczegółowo prezentowana podczas 1. spotkania Grupy Roboczej ds. Innowacyjnych Usług Publicznych oraz Grupy Roboczej ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi (IPSG - HRWG EUPAN) w dn. 27-28 lutego br. Materiały dostępne są na www.eupan.eu. Więcej nt, badań prof. Bagh Andersena znajduje się na stronie http://www.akf.dk/psm en/.

Prezentacja dotycząca rozwoju wyższych urzędników w Holandii była prezentowana szczegółowo podczas spotkania Dyrektorów Generalnych EUPAN 6 czerwca br. Materiały dostępne są na

"Kodeks dostępny jest w języku angielskim na stronie http://www.publicoovemance.dk/?siteid=672&menu start=672 (27.07.2012).

^SG. Rydlewski, Rządzenie w świecie megazmian, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2009, s. 139.

Departament Służby Cywilnej KPRM