7648594986

KATOLICKIE UROCZYSTOŚCI ZAATLANTYCKIE. 105

Mgr. Soi o lii odprawił uroczystą Mszę do Duciia św,, po której biskup Gilmour z Cleyelandu odezwał się do zgromadzenia,

Niepodobna nam nie powtórzyć głównych ustępów tej głębokiej przemowy. Kaznodzieja na występie w^Tskazał, iż tak dostojne zgromadzenie nie zeszło się w tern miejscu dla ere-kcyi przystani dla klasycznych tylko studyów, jakkolwiek cen-

Wyższą tu znaleźli podnietę: „ten bo-

nenii być one mogą. wiem gmach poświęconym został najwyższej z nauk — znajomości Boga! Dobrze, że zaczęliśmy od teologicznego fakultetu,

dlatego samego, ażeby wskazać, iż każde prawdziwe wykształcenie musi się w Bogu poczynać i do Boga odnosić... Istnieje dziś szeroko upowszechniony błąd społeczno-polityczny, usiłujący dowieść, iż Państwo jest wyłącznie świeckie, a Kościół wyłącznie ma być duchownym. A nie tylko doktrynalna w^r tern twierdzeniu tkwi herezya, lecz jeszcze sofizmat ten grozi zagładą tak świeckiemu jak i duchownemu porządkowi rzeczy. Podobnie, jak ciało nie może żyć bez duszy, i państwo bez religii ostać się nie zdoła, a znów religia obywać się nie może bez państwa, tak samo jak dusza bez ciała nie zdołałaby wypełnić swych ziemskich przeznaczeń. W tym kraju postanowiliśmy, iż religia i państwo odrębne będą dzierżyć wydziały, osobne też posiadając prawm i obowiązki, ale to bynajmniej nie znaczy, iżby państwo miało być niezawisłe od religii lub religia od państwa. Boga tak samo potrzeba państwu jak i religii. Żadne państwo się nie ostoi, któreby nie uznało Boga za najwyższą nad sobą władzę. W przeszłych wiekach wszystkie państwa, tak dobrze chrześcijańskie jak i pogańskie, o tyle były silne, o ile silnem w nich było pojęcie Bóstwa, o ile hartownem moralne ich prawodawstwo. Społeczność amerykańska dlatego jest potężną i czerstwą, bo jesteśmy religij-nem plemieniem. Silni jesteśmy, bo wiara nasza w Boga jest silną, a rośniemy w moc, w^r miarę jak się dajemy Jego prawem kierować^u. Tu mów^rca wskazał na znaczenie uniwersyte-tów^r, kształtujących późniejszych kierowników społeczeństwa: „Ani nauka nie ma być widącznem jednego człowdeka posia-iem, ani też geniusz indywidualnym zostać skarbem. Wiel-