KATOLICKIE UROCZYSTOŚCI ZAAT.LANTYCKIE. 89
Z grozą przychodziło nam patrzeć na ten widok tak odmienny i wspominać niezbadane drogi Opatrzności, przerzucającej niekiedy zasiew Prawdy i Królestwo Boże na ziemi z jednych krain w drugie, z jednych kresów do innych : kara za niewdzięczną obojętność i winy niektórych społeczeństw, którym odjętym bywa skarb, na którym się poznać nie umiały, lub którym wzgardziły w zaślepieniu swojem. Czy zapadający sie stary świat ustąpi Nowemu wspaniałego ciągu swej chrześcijańskiej tradycyi?—czy rzeczywiście Ameryka ma podjąć hegemonię wśród narodów ziemi i pierwsze zająć stanowisko? Doprawdy, zachwytując odgłosy uroczystości jubileuszowych, które w listopadzie minionego roku odbyły się z taką świetnością na przeciwnych Oceanu wybrzeżach, zazdrosne nasuwało się porównanie, niepokojące przypuszczenie, ażali przyszłość nie będzie wyłącznie należała do tego młodego społeczeństwa, które w tej chwili tak wspaniale urzeczywistnia najpełniejsze marzenia wolności, nikomu jej nie skąpiąc ani odmawiając. W tern słońcu swobody rozwijają się pomyślnie wszystkie instytucye, a i Zakon Boży i Kościół katolicki bujnie się szerzy i rozrasta.
kongresem katolickim
Jakiż to jubileusz zamorskie święciły krainy?—Dwie daty, dwie pamiątki drogie sercom katolickim zeszły się w tym roku stuletnią rocznicą. Jednocześnie z próbami zburzenia Kościoła we Francyi, nastąpiło w 1789 r. ustanowienie pierwszego katolickiego biskupstwa w Stanach Zjednoczonych, a zarazem i założenie tamże pierwszej wyższej szkoły katolickiej. Postanowiono świetnie te drogie obchodzie pamiątki, skupić uroczystości jubileuszowe w Baltimore, metropolii amerykańskiego episkopatu, a uświetnić je otworzeniem katolickiego uniwersytetu w Washingtonie, oraz pierwszym
w Nowym świecie. Oczywiście, pora jak wraz się nadawała do spojrzenia wstecz i obliczenia się z położeniem i postępem, d okoń any m o d 1 a t stu , a d o pr a w dy, p o c i e s z a j ą cy stąd ur ó sł obraz. Podczas gdy nam zbyt często przychodzi zapisywać ubytki tylko i ruiny, ciosy i klęski, kulturkampfy i prześladowania różne, tam zmierzyć przychodzi wspaniały rozkwit Ko-