7921506906

I. Wstęp

I. WSTĘP

Biznes to biznes. Nie ma biznesu „społecznego", „zielonego", „odpowiedzialnego". Zasada jest prosta: legalnymi środkami tak organizujesz pracę swoją i zatrudnionych u siebie osób, by maksymalizować zyski. Jeśli zyski są odpowiednio duże, a ty masz akurat gest, po opłaceniu danin i podatków, wynagrodzeń, zobowiązań, poczynieniu inwestycji itd. możesz część swoich środków przeznaczyć na cele charytatywne. Zresztą - nie oszukujmy się - podatki są tak wysokie, że ci, którzy z filantropii się utrzymują, nie powinni narzekać.

Jak często zdarza się Wam usłyszeć przedsiębiorcę wyrażającego poglądy zbliżone do powyższych? Przekonanie o nieprzenikalności świata twardych rozliczeń i świata dobroczynności (czy szerzej: odpowiedzialności społecznej i środowiskowej) wciąż jest niestety dość powszechne. I czasem nie można się temu dziwić. Zbigniew Gajewski z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan w wywiadzie dla portalu Ekonomiaspoleczna.pl powiedział, że w Polsce wciąż dominuje pierwsze pokolenie przedsiębiorców, których celem jest przede wszystkim zdobycie kapitału. Najpierw trzeba odłożyć na tyle dużo, żeby móc sobie pozwolić na samorealizację. I na to po prostu musimy poczekać - mówi Gajewski.

Co więcej, trudno oczekiwać od przedsiębiorców, że zaczną skupiać się przede wszystkim na dobroczynności. Oni zresztą już czynią dużo dobrego: zatrudniają ludzi, dostarczają potrzebne usługi i produkty, płacą podatki krajowe i lokalne. Czy jednak odpowiedzialność społeczna (a nawet zaangażowanie społeczne) to tylko koszt? A może również inwestycja? I do tego - dobra?

Czy odpowiedzialność społeczna się opłaca?

Okazuje się, że tak. Przy czym odpowiedzialności społecznej nie należy rozumieć jedynie jako przekazywania ewentualnych nadwyżek na rzecz wybranych organizacji filantropijnych. Współczesna społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility -CSR) jest zresztą odległa od tradycyjnie rozumianej filantropii. To raczej strategiczne podejście, w którym przedsiębiorcy, uznając swoją rolę w społeczności, podejmują - najczęściej we współpracy z innymi organizacjami czy instytucjami - działania, które mają za zadanie redukować społeczne bariery rozwoju ekonomicznego.

Jak mówi Zbigniew Gajewski: Jeśli spojrzy się na firmę jako element systemu społecznego, to wydatki [na CSR] są uzasadnione. Nawet gdy zmniejszają się zyski konkretnego przedsiębiorcy, to poprawia się kapitał społeczny, poziom zadowolenia społecznego, rośnie poczucie życiowego bezpieczeństwa ludzi i ich skłonność do wydatków. A zatem jest to inwestycja przedsiębiorstwa w swój stabilny rozwój.

W Polsce jednak tak rozumiana społeczna odpowiedzialność biznesu jest wciąż rzadka. Przedsiębiorcy na co dzień mierzą się z problemami własnych firm. Wiele biznesów funkcjonuje 2-3 lata, trudno więc oczekiwać od właścicieli firm, żeby budowali relacje konsumenckie czy kontrahenckie w perspektywie kilkunastu lat. Wreszcie strategiczny CSR wymaga często doświadczonej kadry, na którą szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw po prostu nie stać. „Inwestycja w swój stabilny rozwój" staje się więc za droga.