7921507172

4. Podsumowanie

Rozwój rachunkowości rozpatrywany w perspektywie historii Europy pozostawał pod wpływem procesów uprzemysłowienia. Z tego punktu widzenia scharakteryzowano dwie tradycje rachunkowości. Różnice między nimi tkwią korzeniami w reakcji różnych społeczeństw na możliw ości i potrzeby rozwoju społeczno-ekonomicznego.

Oprócz zgodności wyżej przedstawionych ustaleń dotyczących dwóch tradycji rachunkowości z ogólną klasyfikacją systemów rachunkowości, dodatkową ich cechą jest próba zidentyfikowania genezy różnic i przedstawienia w określonym układzie strukturalnym ewolucyjnych rozbieżności między wyróżnionymi tradycjami.

Pierwsza tradycja - leseferyzmu - kładzie nacisk na pierwszeństwo względów środowiska biznesu i znajduje wyraz w komercyjnej orientacji przedstawiania sprawozdań finansowych, określonej koncepcją prawdziwego i rzetelnego obrazu. Druga tradycja - narodowej ekonomii - kładzie nacisk na prymat względów władz państwa i wyraża się w orientacji prawnej sporządzania sprawozdań finansowych, które muszą być sporządzone zgodnie z przepisami prawa.

W pierwszej tradycji, wymóg prawdziwego i rzetelnego obrazu ma nadrzędne znaczenie w stosunku do zgodności z prawem. W drugiej tradycji zgodność z prawem jest wymogiem nadrzędnym, a wymóg prawdziwego i rzetelnego obrazu jest zdegradowany do pozycji podporządkowanej. Tak więc zapotrzebowanie na księgowych i audytorów oraz oczekiwania kierowane pod adresem rachunkowości finansowej są zróżnicowane i zależą od tradycji rachunkowości.

Z przedstawionych rozważań wynikają następujące wnioski:

-    różnice w strategii rozwoju przemysłu prowadzą do różnic w tradycji rachunkowości,

-    różnice w tradycji rachunkowości prowadzą do różnic w ewolucji modeli rachunkowości,

-    różnice w modelach rachunkowości oddziałują na wybór polityk rachunkowości,

-    różnice w politykach rachunkowości wpływają na formę i treść sprawozdań finansowych.

Przyczyny zróżnicowania sprawozdań finansowych tworzą układ hierarchiczny, przedstawiony na schemacie 4.