Z.W. Endler, A. Rychter, B. Juśkiewicz-Swaczyna, Zachowanie wartości... 1
Trzon Mierzei Wiślanej stanowią rozbudowane wydmy ciągnące się pasmem o szerokości do 500 m, ich wysokość wzrasta od zachodu na wschód. Nizina nadzalewowa to obszar przylegający do zarastającego Zalewu Wiślanego, o różnej szerokości, skrajnie od 2 m do maksymalnie 200 m [26].
Zalew Wiślany (laguna) jest zbiornikiem wodnym, który od wód Zatoki Gdańskiej oddzielony jest wąskim pasem Mierzei Wiślanej, z otwartym morzem łączy się poprzez Cieśninę Pilawską (Bałtyjską). Akwen jest rozległy, o wydłużonym kształcie. Całkowita powierzchnia wynosi 838 km2, w tym w granicach Polski znajduje się 328 km2. Laguna ma 90,7 km długości, w tym na terenie Polski 35,1 km. Szerokość Zalewu waha się od 6,8 km do 13 km. Jest to płytki akwen -średnia głębokość wynosi 2,7 m, maksymalna - 5,2 m. Wody Zalewu mają bardzo niskie zasolenie, zależne od napływu lub odpływu wód morskich przez Cieśninę Pilawską. Największą rzeką wpływającą do Zalewu jest Pregoła, która dostarcza 62% wód słodkich, natomiast po stronie polskiej Pasłęka, Elbląg i Nogat [16].
Mierzeja Wiślana i Zalew Wiślany wraz z obszarem okalającym cechuje bogactwo i różnorodność świata roślinnego i zwierzęcego. W piaszczystym pasie Mierzei Wiślanej występuje kilka specyficznych zbiorowisk roślinnych w układzie pasowym. Najuboższe siedliska to wydmy białe porośnięte płatami roślinności psammofilnej, wśród której dominują: Elymo-Ammophiletum, zarówno w postaci typowej, jak i z Honkenya peploides [23]. Nieco większą różnorodnością biologiczną cechują się wydmy szare, wykształcające się w postaci dwóch ekotypów: jako wydma szara bezleśna i leśna. Na wydmach szarych oprócz gatunków typowych możemy znaleźć różne gatunki krzewów, głównie rokitnika Hippophae rhamnoides i róży pomarszczonej Rosa rugosa Thunb [7], wprowadzanych sztucznie przez człowieka w celu unieruchomienia wydm (fot. 1).
Fot. 1. Wzmocnienie różą pomarszczoną wejścia na plażę nadmorską w Piaskach (fot. Z. Endler)