W części drugiej starano się wyjaśnić znaczenie kształcenia historycznego w przygotowaniu pedagogicznym przyszłych nauczycieli. W tym celu autorki zamieściły tu fragmenty nowych, naukowych opracowań czołowych współczesnych historyków oświaty, których propozycje uwzględniają potrzeby innych dyscyplin kształcenia oraz potrzeby i możliwości czasowe studentów.
Treści obejmujące historię wychowania charakteryzują się dużą różnorodnością i rozległym zakresem chronologicznym - obejmują w zasadzie całe dzieje ludzkości. Fakt ten stawia nauczyciela akademickiego prowadzącego zajęcia z historii wychowania przed wyborem treści, zwłaszcza przy sukcesywnie zmniejszającej się liczbie godzin przeznaczonych na ten przedmiot w planach studiów pedagogicznych. Dlatego w przewodniku uwzględniono zróżnicowanie programu studiów nad historią wychowania, zależnie od specyfiki specjalności pedagogicznych.
I. CELE I ZADANIA HISTORII WYCHOWANIA
Najlepiej, jak się wydaje, cele i zadania historii wychowania ujął profesor Stanisław Kot.
„ Zadaniem historii wychowania jest badanie, jak w poszczególnych stadiach swego rozwoju różne społeczeństwa organizowały u siebie wychowanie i dlaczego takie właśnie, a nie inne stosowały systemy pedagogiczne. Trzeba więc doszukać się związku między stanem społeczeństwa, jego urządzeniami społecznymi, politycznymi, gospodarczymi, jego pojęciami moralnymi i umysłowymi a ideałem wychowawczym, praktyką i teorią pedagogiczną. Sam opis tej praktyki i teorii bez uchwycenia związku z życiem nie jest wystarczający, gdyż nie odsłania istotnych sprężyn pracy wychowawczej. Dopiero gdy się ustali tę zależność, okaże się, że sposób wychowania w każdej epoce stanowi pewną uzasadnioną całość, że wszystkie jego szczegóły zdążają do pewnego celu, słowem odkryje się system pedagogiczny epoki. Każde społeczeństwo posiada swój system pedagogiczny, który ma pewne cechy wspólne z innymi, ale też i pewne odrębne, sobie tylko właściwe. Można więc ustalić pewne typy
Warszawa 1926,2 wyd. Warszawa 1928, 3 wyd. Warszawa 1931; Źródła do historii wychowania, cz. 1, Od starożytnej Grecji do końca w. XVII, wybrał i objaśnił St. Kot, Warszawa 1929; Źródła do historii wychowania, cz. 2, Od początku w. XVIII do początku w. XX, wybrał i objaśnił St. Kot, Warszawa 1930; Historia wychowania. Od starożytnej Grecji do połowy w. XVIII. T. 1, Lwów 1931; Historia wychowania. Wychowanie nowoczesne od połowy XVIII do współczesnej doby. T. 2, Lwów 1934.
4