Optymalizacja podatkowa przedsiębiorców... 43
w oparciu o legalne metody, przy wykorzystania konstrukqi właściwych podatkom należy uznawać za działania zgodne z normami prawa podatkowego". Takie opinie potwierdzają tezę, że podejmowane zgodnie z przepisami prawa, a przede wszystkim nie wbrew im, działania optymalizujące opodatkowanie, bez względu na ostateczne efekty fiskalne, jakie powodują, nie są oszustwem podatkowym, wyłudzeniem czy też uchylaniem się od opodatkowania. Stanowska takie potwierdza również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Prawo do weryfikaq'i działań optymalizujących podatki, szczególnie w sytuacji niedoskonałego prawa podatkowego, jego częstych zmian i interpretacyjnego charakteru, zawsze wiąże się z określonym ryzykiem podatkowym. Kategorię tę można określać jako obiektywnie rozumianą niepewność. Zawsze spowoduje szkodę majątkową, gdy postępowanie przedsiębiorcy okaże się błędne.
Ryzyko podatkowe związane jest zarówno z czynnikami zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi. Czynniki ryzyka zewnętrznego są opisane w dalszej części artykułu, natomiast do wewnętrznych czynników (zależnych od samego przedsiębiorstwa) stwarzających ryzyko podatkowe należą:
- niewystarczający poziom edukacji podatkowej w strukturach wewnętrznych przedsiębiorstw, co skutkuje brakiem kompetencji do rozwiązywania problemów podatkowych,
- brak wewnętrznych, efektywnych procedur zarządzania podatkami,
- brak wewnętrznej polityki planowania podatkowego,
- niewłaściwe wykorzystywanie możliwości systemów informatycznych przedsiębiorstw,
- niekorzystanie z zewnętrznej pomocy specjalistów,
- błędy w prawidłowym diagnozowaniu problemów i dokumentowaniu operacji.
Skutki niezauważenia lub nieprawidłowo oszacowanego ryzyka podatkowego oraz nieumiejętnego podejścia do rozwiązywania związanych z tym problemów przejawiają się zarówno w sferze prawnej, biznesowej, jak i wizerunkowej przedsiębiorstwa (tablica 2). Następstwa mają charakter wymierny finansowo.