10
Tak więc pytania, jakie stawia praktyka dyscyplinon sejmujący*
się ozłomiskiem, w tym równie! psychologii, są następujące:
- Jak uzyskiwać wyniki skutecznie (wyniki rozumiane zarówno ilościowo, jak 1 jakośolowo)? Skuteczność to, krótko mówiąo, osiąganie maksymalnej ■ilości* celu.
- Jak uzyskiwać wyniki ekonomicznie, tzn. najlepsze przy zastosowaniu ainia&lnych kosztów i w najkrótszym czasie? Ekonomiczność to uzyskanie zamiersonego oelu najmniejszym kosztem, bądź przy tych samych nakładach, większej "ilośol" celu.
- Jak uzyskiwać wyniki bezpiecznie, tzn. z minimalnymi skutkami ubocznymi?
Skuteczność, ekonomieznoś6 (korzystność) oraz niezawodność działania zależą od dwojakiego rodzaju warunków: obiektywnych i subiektywnych. Będziemy się zajmowali przede wszystkim warunkami subiektywnymi tzn. związanymi z psychologicznymi uwarunkowaniami zachowania się człowieka w pracy. Podział na dwa rodzaje warunków działania jeBt słuszny, leoz same określenia: subiektywne 1 obiektywne są niezbyt trafne. W istooie mamy do czynienia (z punktu widzenia badacza) wyłącznie z warunkami obiektywnymi, gdyż czynniki zależące od oeoh człowieka mają również charakter obiektywny, natomiast metody uzyskiwania tnformaojl o tych warunkach mają oharakter obiektywny bądś subiektywny, nazwijmy więc owe dwa rodzaje warunków działania warunkami podmiotowymi, związanymi z człowiekiem, oraz warunkami przedmiotowymi, niezależnymi od oech człowieka.
Człowiek może być jednak rozpatrywany nie tylko jako podmiot, leoz w pewnym sensie również jako przedmiot, np. gdy rozpatrujemy działania kierownicze - podwładni, będąc podmiotami ozynnoścl wykonawczych, są jednocześnie zozególnego rodzaju środkami działania, a więo przedmiotami czynności kierowniozyoh. Pakt, że jeden ozłowiek podlega innemu, że wypełnia jego rozkazy, nie oznacza jednak, lż Jest on wyłąoznie przedmiotem manlpulaojl. Występuje tu swego rodzaju dialektyczna jedność tego, CO nazywamy samodzielnym wkładem jednostki w zadania zlecone przez innyoh i tego, co musi być bezwzględnie zgodne z zadaniem zleoonym przez innyoh.
Zespołowy oharakter praoy bardziej wymaga podporządkowania, leoz wiele zbiorowych zadań wymaga również samodzielności, lnwenoji oraz