12
ulu. Di la łani 8 jest więc pewną wyróżnioną klasą zachowań człowieka, mianowicie jest zachowaniem świadomym oraz aktywnym, w przed wleńctwle do zachowania reaktywnego, występującego w odpowiedzi na zadziałanie bodśoa zewnętrznego.
Zależność człowieka od otoezenia pod jakimkolwiek względem nazywamy potrzebą. Potrzeba wywołuje aktywność skierowaną na przedmioty mogące ją zaspokoić. Słowo "przedmioty" należy rozumieć szeroko, mogą to być przedmioty Idealne lub nawet czynności samego podmiotu. Problem powstawania 1 redukcji potrzeb jest centralny, zarówno w teorii działania, jak 1 w teorii motywacji1. Istnieje na ten temat bogata literatura, jednak brak dotąd powszechnie przyjętej kia syfikaojl potrzeb 1 umieszczenia Ich w strukturze osobowości człowieka. Jedną z najbardziej popularnych jest hierarchia potrzeb wprowadzona przez A. Maslowa, lecz znaczny rozgłos miały także klasyfikacjo psychologów amerykańskich m.ln.: Murraya, Horzberga, McGregora 1 Argyrisa, oraz radzieckich: Leontlewa 1 Rubinsztejna.
Hie jest celem tego skryptu, stanowiącego podstawę pierwszej części wykładu specjalizacyjnego z psychologii pracy, omawianie teorii potrzeb, lecz tylko ukazanie genezy aktywności ludzkiej.
Wszystkie potrzeby ludzkie zarówno biologiczne, jak i społeczne, zarówno względnie stałe, jak i względnie zmienne są zaspokajane i kształtowane w warunkach żyoia społecznego^.
Oprócz potrzeb Indywidualnych (jednostkowych) należy wyróżnić potrzeby społeczeństwa. Możemy prześledzić 1 tu analogiczny do indywidualnego cykl redukcji potrzeb, która wymaga włączenia się poszczególnych jednostek do procesu zaspokajania potrzeb innych ludzi. Takie celowe zachowania związane z włączaniem się jednostki do cyklu redukcji potrzeb społecznych nazywamy realizacją zadań. Tak więc, genezę zadań stanowią potrzeby społeczne.
Z. Z 1 m n y: Geneza i klasyfikaoja potrzeb ludzkioh, Kraków
1966.
^Z. Z inny: Wybrane zagadnienia z psychologii i socjologii
praoy, Katowice 1970, PTE.