8344044457

Izabela Kowalska-Żakieta Łukasz Kutyło

5. Przedsiębiorczość absolwentów

5.1 Wprowadzenie

W poniższym rozdziale zostaną poruszone kwestie dotyczące przedsiębiorczości absolwentów. Rozważania rozpoczynają się od roli przedsiębiorczości w systemie edukacji. Główne kwestie, które zostały w tym obszarze poddane analizie w ramach omawianego badania dotyczą: czasu trwania zajęć z przedsiębiorczości, ich formy oraz, co wydaje się szczególnie ważne, ich efektywności. Następnie przedstawiono problem podejmowania działalności gospodarczej wśród absolwentów. W tej części rozdziału zostanie zwrócona uwaga przede wszystkim na skalę tego zjawiska, na bariery i ograniczenia, jakie stoją przed osobami chcącymi pracować na własny rachunek oraz na charakterystykę tej formy działalności gospodarczej. Dalej podjęto kwestię znajomości oraz stopnia wykorzystania różnych programów, których celem jest wspieranie przedsiębiorczości. Analizie poddano zarówno te, które są proponowane przez powiatowe urzędy pracy (jak np. Pierwszy Biznes), jak i te gwarantowane przez inne instytucje (np. PARP). Na koniec zostaną zaprezentowane cechy społeczno-demograficzne osób zainteresowanych pracą na własny rachunek. Stworzony zostanie profil typowego absolwenta chcącego otworzyć firmę lub już prowadzącego swoją działalność.

Na wstępie należałoby zoperacjonalizować pojęcie „przedsiębiorczości”. W Komunikacie Komisji Wspólnot Europejskich dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów dotyczącego rozbudzania ducha przedsiębiorczości poprzez edukację i kształcenie znaleźć można następującą definicję omawianego tu terminu:

Przedsiębiorczość oznacza zdolność osoby do wcielania pomysłów w czyn. Obejmuje ona twórczość, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i kierowania nimi dla zamierzonych celów. Stanowi ona wsparcie dla wszystkich w codziennym życiu prywatnym i społecznym, zaś pracownikom pomaga uzyskać świadomość kontekstu ich pracy i zdolność wykorzystywania szans; jest fundamentem działań osób podejmujących przedsięwzięcia o charakterze społecznym lub komercyjnym¹⁹.

Wpływ na ducha przedsiębiorczości ma obowiązująca w określonym społeczeństwie kultura. Do takich wniosków doszedł w poprzednim stuleciu niemiecki socjolog - Max Weber. W swojej książce pt. Etyka protestancka a duch kapitalizmu (1905 r.) stwierdził, że do dynamicznego rozwoju systemu kapitalistycznego przyczyniła się specyficzna etyka kalwińska, wraz z charakterystyczną dla tego odłamu protestantyzmu ideą predestynacji. Można tutaj zadać pytanie: Na ile polska kultura stwarza fundamenty pod rozwój postaw przedsiębiorczych? Jak pisze J. Reszke w swej książce pt. Stereotypy prywatnych przedsiębiorców w Polsce: Przedsiębiorca budzi w odbiorze społecznym ambiwalentne odczucia - z jednej strony wzbudza podziw, respekt, a nawet zazdrość, a z drugiej -podejrzenie o nieuczciwość²⁰. E. Wesołowska dochodzi natomiast do następujących konstatacji:

Polacy w świetle sondaży nie cenią pracy jako wartości samej w sobie - większość badanych, gdyby mogła nie pracowałaby więcej niż 2 godziny dziennie. Rzadko pracują po to, żeby poradzić sobie z przejściowymi

¹⁹    Komunikat Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów dotyczący rozbudzania ducha przedsiębiorczości poprzez edukację i kształcenie - Bruksela 2006.02.13, s. 5.

²⁰    Reszke J., 1998, Stereotypy prywatnych przedsiębiorców w Polsce, Warszawa.