page0628

620

Rytwiany — Ryx

córka jego Izabella, wdowa po Łukaszu Opalińskim w r. 1662. Kościół częścią z cegły, częścią z ciosu zbudowany w pięknym włoskim stylu, zawiera nagrobki rodziny Opalińskicn, a między nimi Łukasza, marszałka nadwornego koronnego, znanego w literaturze z satyr obyczajowych. Po suppressyi zgromadzenia kamedułów w r. 1819, kościół przyłączony został do parafii staszow-skiej i dziś zamknięty grozi ruiną. Wieś liczy obecnie 638 mieszk. F. M. &

Rywacka (Ludwika z Morozewiczów), znakomita śpiewaczka występowała w Turku we Włoszech Rossini’ego w Warszawie r. 1837, oraz w Lunatyczce. Wyjechała r. 1843 do Włoch, a zą powrotem ukazała się w operach: Robercie Djable, Lukrecyi, Mularzu i Ślusarzu (r. 1844), Lindzie Do-nizettiego (1848) i w Due Foscari (1852). Później lat parę mieszkała we Lwowie, gdzie utrzymywała szkołę śpiewu. Zmarła w drodze z Kijowa do Warszawy d. 23 Lutego 1858, i pochowana w Warszawie. Sopran jej był nader rozległy i wyrobiony; dyrekcyja wszakże teatru warszawskiego nie umiała należycie ocenie i korzystać z tych zasobów.

Rywkas (Mojżesz), z Wilna (syn Naftaliego Hirsza), znakomity talnmdzi-sta, żyjący w XVII wieku, zaszeycony przez współwyznawców sw^Toich wileńskich przydomkiem: „Pobożny.” Opuścił w r, 1655 z rodziną Wilno dla owo-czesnych klęsk wojennych i osiadł w Amsterdamie, gdzie napisał pod tytułem: Beer ha-Goleh (Studnia tułacza), dzieło wskazujące źródła z jakich wszystkie przepisy 4-ch ksiąg Szulchan Aruch czerpane były, z uwagami nad temiż. Dzieło to po wydrukowaniu go razem z tekstem Szulchan Aruch w Amsterdamie trzy razy w r. 1661, 1664 i 1757, doczekało się licznych edycyj. Po kil— kolotnim pobycie w Amsterdamie, powrócił Rywkas do Wilna i umarł tamże około 1672.- W rękopiśmie pozostawił niedokończony komentarz do Myszny pod tytułem: k le ha-Goleh i dziełko treści rabinicznej pod tytułem: KU-ale Ha-Horaah.    F. Słr.

RyWOCki (Jan), bijograf i teolog, jezuita, urodzony w r. 1599, wstąpił do towarzystwa 1629. Uczył retoryki lat 4, i tyleż lat w Wilnie wykładał filo-zofiją, teologiją dogmatyczną i Pismo Święte, rządził kollegijaini brunsbergskiem i wileńskiem domem professów warszawskim i dwa razy całą prowincyją. Umarł w Warszawie 1666 r. Oprócz mnóstwa kazań pogrzebowych, z których głośne pozyskał imię i panegiryków, drukowanych z powodu zgonu, wstąpienia na tron zaślubin i t. d. monarchów polskich i znakomitych panów, wydał następne obszerniejsze dzieła: 1) Arma calholica pro tradiiionibus et purga— torio contra Ante-Bellarminum Amerd Protestantis Francorani (Wilno, 1636, infolio); 2) Laurentaliarigensiacontrapraedieantemhaereticum (tamże, 1638, w 4-ce); 3) Paraenesis ad Ministros calmnianos de S]; critu prmato ad, synodos non admittendo (tamże, 1639, w 8-ce); 4) Idea magni herois (Antwerpia, 1645, w 8-ce), jestto dobry żywot Leona Sapiehy, wojewody wileń-leńskiego, hetmana wielkiego księstwa Litewskiego; 5) Vita lllustr. ac R. D. Simonis Rudnicki, Episcopi Varmiensis (Brunsberga, 1645, w 4-ce), jedna z najlepszych tej epoki bijografij i co do rzeczy i co do stylu.    F. M. S.

Ryx (Franciszek), kamerdyner króla Stanisława Augusta, a następnie starosta piaseczyński, głośny w dziejach panowania tego monarchy, urodził się w roku 1732. Ryx wszedł do służby Stanisława Poniatowskiego, na rok przed jego wstąpieniem na tron 1763, jako pierwszy kamerdyner i wkrótce potrafił zjednać sobie łaski i względy pana. Znał go dwór i zbliżeni do króla, wielu szukało jego wstawiennictwa, bo wiedzieli ile słowo Ryxa miało znaczenia i przewagi u monarchy. Przywiązaniem, troskliwością i cierpliwością w znoszeniu