8473659789

69

Lifehacking - nowe zjawisko społeczne inspirowane kultura hakerska

postawa, stanowcza wobec własności intelektualnej i ekonomicznej, bywa niekiedy łączona z neomarksizmem, a także przezeń wykorzystywana¹⁶. W kontekście całej społeczności hakerskiej takie skojarzenie byłoby jednak zbyt dużym uogólnieniem. Większość hakerów podchodzi do idei wolności i własności mniej radykalnie niż Stałlman - w tym Erie S. Raymond, notabene zaangażowany w alternatywny wobec Free Software ruch Open Source.

Do cech charakterystycznych kultury hakerskiej Manuel Castells zalicza także nieformalność kontaktów między członkami społeczności, ich wirtualny charakter oraz większą autonomię w podejmowanych wspólnie pracach. Przedstawiciele tech-noelit byli zazwyczaj powiązani instytucjonalnie, a nad określonymi projektami pracowali przede wszystkim w toku obowiązków służbowych, za które otrzymywali wynagrodzenie i z których mieli obowiązek się wywiązywać. Ich relacje cechował bardziej formalny charakter niż w przypadku społeczności hakerów, pracujących zazwyczaj w sposób zdecentralizowany i samodzielny, a traktujących swe obowiązki jako formę samodoskonalenia niezwiązaną jako conditio sine qita non z zarobkowaniem. Haker E.S. Raymond jest apologetą „bazarowej”, rozproszonej i z pozoru chaotycznej, ale bardzo efektywnej wspólnej pracy nad projektem, w którym hierarchia zarządzania jest relatywnie niska (przykład Linuksa). „Bazar” stoi w opozycji do „katedry”, powstającej w sposób ściśle kontrolowany i zgodny z wytyczonymi założeniami, ale jednocześnie mniej rozproszony i bardziej czasochłonny¹⁷. Należy przy tym wspomnieć, że wizja „bazaru” bywa przez niektórych - jak np. Charles’a Connella - krytykowana jako zbyt idealistyczna; autonomia prac jest duża, ale mimo wszystko nie można tu mówić o braku hierarchii zarządzającej¹⁸. Inni uzupełniają koncepcje Raymonda, jak na przykład Mattia Monga, który na podstawie badań społeczności kreującej Debiana zaproponował nową metaforę „kibucu”. Jest ona swoistym kompromisem między „bazarem” a „katedrą”. Najistotniejsze jej elementy to: powszechna zgoda członków społeczności co do głównego, idealistycznego celu; aprioryczny brak oczekiwania uczestników, że zostaną wynagrodzeni za pracę; powszechna świadomość obywatelska i, co wydaje się najistotniejsze, akceptowanie faktu, że wspólna praca podlega kontroli za pomocą reguł wyznaczonych wspólnie w modelu demokracji bezpośredniej¹⁹.

Dodatkowo zarówno Castells, jak i Levy oraz Raymond podkreślają rolę równości, decentralizacji i współpracy w społeczności hakerów. Ten ostatni słusznie zauwa-

Por. M. Waik, A Hacker Manifesto, Harvard University Press, Cambridge, Mass.- Londyn 2004.

E.S. Raymond. Tlie CathedmI and the Dazaar, 2000; http://catb.org/esr/writings/cathe-dral-bazaar/cathedral-bazaar/ [8.06.2007 j.

Por. C. Connell, Open Source Projects Manage Tliemselves? Dream On, 2000; http://www.lin uxtoday.com/news_story.php37llsn = 2000-09-15-002-21-OS-CY-S W [8.06.2007],

M. Monga, From Dazaar to Kibbutz: How Freedom Deals willi Coherence in the Debian Project, 2004; http://homes.dico.unimi.it/~monga/lib/oss-icse04.pdf [8.06.2007],