Polityk,! picniyżna i inflacja a wzrost gospodarczy
3.
Zapytaj uczniów, czy są sobie w stanie wyobrazić, jak wyglądałoby codzienne żyde, gdyby nie było pieniądza. Podkreśl, że bez pieniądza wymiana towarów i usług między ludźmi miałaby miejsce jedynie wtedy, gdy każda strona wymiany potrzebowałyby akurat towarów lub usług świadczonych przez drugą stronę. Omów na poniższym przykładzie skutki takiej sytuacji:
Przykład 1
Wyobraź sobie, że masz 10 butelek Coca-Coli, które dostałeś za naprawę komputera w sklepie i chcesz je wymienić część z nich na pizzę. Aby było to możliwe, sprzedawca pizzy musiałby potrzebować akurat kilku butelek Coli. Nawet, gdyby akurat tak się stało, musiałbyś najpierw ustalić, jaka jest wartość pizzy wyrażona w butelkach Coli, czyli ile jednego za drugie powinieneś wymienić. Ponieważ dężko byłoby Ci wymienić jedną pizzę za na przykład 2 i Vt butelki Coli ustalenie ceny stałoby się poważnym kłopotem. To samo dotyczyłoby oczywiśde sprzedawcy pizzy, który musiałby wymieniać uzyskaną od Ciebie Colę, na składniki potrzebne mu do przygotowania pizzy, na przykład mąkę, jajka, czy ser. Tego rodzaju problemy byłyby powszechne, gdyby w gospodarce nie istniał pieniądz. W takich warunkach rozwój gospodarczy byłby znacznie wolniejszy, między innymi dlatego, że ludzie poświęcaliby więcej czasu na produkowanie we własnym zakresie towarów, które byłyby im potrzebne, a które, gdy jest pieniądz, nabywają bez kłopotu od innych. Na przykład, zamiast starać się wymienić jakieś posiadane dobra na pizzę, robiliby ją sami. To prowadziłoby jednak do tego, że nie mogliby się w żadnej dziedzinie produkcji specjalizować. Bez specjalizacji nie byłoby natomiast postępu technicznego i rozwoju.
4.
Powiedz uczniom, że pieniądz spełnia swoje funkcje: środka wymiany, jednostki do ustalania cen i środka przechowywania wartości jedynie wtedy, gdy charakteryzuje się stabilnością. Stabilność pieniądza oznacza stabilność cen. Bazując na poniższym materiale pomocniczym powiedz uczniom, jakie są skutki szybkiego wzrostu cen.
5.
Następnie podkreśl, że trwały wzrost ogólnego poziomu cen ma poważne negatywne skutki gospodarcze nawet, gdy nie jest tak duży jak w omawianym wcześniej przypadku. Zanim przejdziesz do omawiania tych konsekwencji przeprowadź z uczniami krótką dyskusję. Zapytaj ich:
■ czy umieliby zdefiniować inflację,
■ czy inflacja ich zdaniem jest zjawiskiem pozytywnym, negatywnym czy obojętnym dla gospodarki (poproś o uzasadnienie danego stanowiska),
Narodowy Bank Polski