8504862158

Polityk,! picniyżna i inflacja a wzrost gospodarczy

że im wyższa inflacja, tym wyższe realne podatki. Jak to działa? Istnieje wiele możliwych mechanizmów, oto najistotniejsze z nich:

■ Osoba, która oszczędza pieniądze np. w postaci lokaty bankowej jest zobowiązana w Polsce do uiszczenia podatku od otrzymanych odsetek. Podatek jest jednak naliczany na podstawie nominalnej wartości odsetek, nie zaś wartości realnej, czyli uwzględniającej wzrost cen w okresie, za który otrzymaliśmy odsetki. W konsekwencji wyższa inflacja i powoduje, że naliczany od uzyskanych odsetek podatek „zabiera" większą część realnych zysków. Można to przedstawić na następującym przykładzie:

Przykład 3

Grzegorz wpłacił 100 zł na swoje konto lokacyjne w banku. Wpłacając mógł za nie kupić 100 sztuk lodów na patyku. Bank zaoferował mu odsetki w wysokości 5 proc. Za roczną lokatę. Na koniec roku Grzegorz otrzymał 5 zł z odsetek, jednak musiał zapłacić od nich 20 proc. podatek. W efekcie ze 100 zł wpłaconych na rok otrzymał 104 zł. Ponieważ w całym roku ceny były stabilne (tzn. inflacja wyniosła 0 proc.) Grzegorz uzyskał realny zysk ze swych oszczędności równy 4 lodom na patyku. W kolejnym roku Grzegorz znowu wpłacił 100 zł na roczną lokatę. Na koniec roku otrzymał tym razem 15 proc. odsetek, gdyż inflacja w tym roku wyniosła 10 proc. Realne (czyli po odjęciu inflacji) odsetki wyniosły, jak i w roku poprzednim, również 5 zł. Jednak od 15 zł otrzymanych odsetek nominalnych (15%xl00 zł) musiał zapłacić 20 proc. podatku, w efekcie zostało mu 12 zł (15 zł - 15 złx20%). Ponieważ cena lodów na patyku wzrosła o 10 proc. (podobnie jak przeciętne ceny w gospodarce) Grzegorz mógł za uzyskane odsetki kupić mniej niż 102 lody (112 zł/1,1 zł). Uzyskany przez niego realny (wyrażony w lodach) zysk po uwzględnieniu podatku spadł w porównaniu do tego, który otrzymał w zeszłym roku. Spróbuj obliczyć, ile wyniósłby realny zysk Grzegorza w sytuacji, gdyby inflacja wyniosła 15 proc., oferowane przez Bank odsetki 20 proc., a cena lodów wzrosłaby również o 15 proc.

Kolejny mechanizm oddziałuje poprzez wysokość progów podatkowych w tzw. progresywnym podatku dochodowym (czyli takim, w którym stopa opodatkowania zależy od wysokości uzyskanego dochodu). Jeśli poszczególne progi podatkowe nie są podnoszone w miarę wzrostu cen, powoduje to, że osoby, których realny dochód nie uległ zmianie płacą podatek według wyższej stopy, gdyż podniósł się ich dochód nominalny. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w naszym kraju.

Obowiązująca obecnie skala podatku dochodowego od osób fizycznych (tzw. PITPersonal Income Tax) przedstawiona jest w Tabeli 1:

Narodowy Bank Polski