8598055169

TEORETYCZNE PODSTAWY RYNKU PRACY

(a)    wolny (zewnętrzny) rynek pracy - na którym nie występują żadne bariery mobilności pracowników, a wzajemne stosunki między pracodawcami i pracobiorcami reguluje mechanizm płacowy,

(b)    zawodowy rynek pracy - związany z funkcjonowaniem związków zawodowych, a w konsekwencji stanowiący przejaw zinstytucjonalizowania rynku pracy,

(c)    wewnątrzzakładowy rynek pracy - stanowiący drugi przypadek instytucjonalizacji rynku pracy, obejmujący proces kształtowania i funkcjonowania lynku pracy pracowników i miejsc pracy w obrębie danego przedsiębiorstwa .

Granice między wyróżnionymi segmentami wyznaczają ustalenia związków pracodawców, związków zawodowych oraz instytucji państwowych, co razem tworzy swoisty system regulacyjny iynku pracy. Każdy z segmentów może zawierać szereg podsegmentów. Podział rynku pracy na segmenty w ujęciu C.Kerr’a stała się podstawą dla innych koncepcji segmentacji rynku pracy. Kolejną teorią segmentacji rynku pracy, za autorów której uważa się P.Doeringer'a i M.Piore'a (1971) jest koncepcja dwusegmentowego (dualnego) rynku, zakładająca jego podział na:

(a)    pierwotny rynek pracy - charakteryzujący się stabilnością zatrudnienia, wysokimi wynagrodzeniami, lepszymi warunkami pracy i możliwościami awansu zawodowego,

(b)    wtórny rynek pracy - na którym panują gorsze warunki pracy i płacy.

Twórcy tej koncepcji sformułowali również definicje wewnętrznego rynku pracy na którym podstawą regulacji są akty normatywne oraz pojęcie zewnętrznego rynku pracy, gdzie dominują prawidłowości popytu i podaży. Ustalili również, że wewnętrzny rynek pracy wykazuje cechy rynku pierwotnego, a zewnętrzny rynek pracy cechy rynku wtórnego. Powyższe koncepcje segmentacji rynku pracy, a szczególnie teoria dualnego rynku pracy napotkały jednak wielu przeciwników stwierdzających, że podział rynku pracy na dwa lub trzy segmenty jest zbyt dużym zunifikowaniem procesów zachodzących na tym rynku. Krytycy tych koncepcji zwracali również uwagę na poważne problemy w określaniu jednoznacznej granicy między pierwotnym i wtórnym rynkiem pracy. Na tym gruncie, jak stwierdzają M.M.Fischer i P.Nijkamp (1987, s.47-49) rozwinęły się teorie wielosegmentowych rynków pracy R.Loveridge’a, A.L.Mok’a, M.J.Piore'a, w których kryteria podziału jak i liczba segmentów jest bardzo zróżnicowana. Teorie segmentacji rynku pracy odgrywają bardzo istotną rolę w rozwoju teorii zatrudnienia i rynku pracy. Zwracają one uwagę na możliwość i sposób

Opracował: prof WSNHiD dr hab. Paweł Churski