8598055178

TEORETYCZNE PODSTAWY RYNKU PRACY

przyjętej przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1948r. oraz Konwencją 122 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1964r. człowiek ma prawo do swobodnego wyboru rodzaju i miejsca pracy, wykonywanej w warunkach bezpiecznych, sprzyjających wysokiej wydajności, wynagradzanej w sposób zapewniający egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej. Analizując polskie doświadczenia można stwierdzić, że do realizacji prawa do pracy o wiele bardziej skutecznie przyczynia się rynek pracy niż nierynkowe zasady alokacji zasobów pracy. Realizację prawa do pracy poprzez wykształcenie mechanizmów dostosowawczych jest jednak w stanie zapewnić tylko sprawnie działający rynek pracy. Według T.Grzeszczyka (1990, s.31) sprawnie działający rynek pracy realizuje następujące funkcje:

(1)    zapewnia informację o rozmiarach i strukturze podaży pracy i popytu na pracę, przy uwzględnieniu układów zawodowo-kwalifikacyjnych i przestrzennych,

(2)    motywuje pracowników i pracodawców, aby zapewnić racjonalny dobór i efektywne pożytkowanie zasobów pracy oraz kształtować pożądaną aktywność społeczną,

(3)    doprowadza do urealnienia rachunku kosztów pracy żywej i uprzedmiotowionej, co prowadzi do weryfikowania społecznej użyteczności angażowania zasobów pracy,

(4)    zapewnia alokację zasobów pracy do najbardziej efektywnych i społecznie użytecznych zakładów pracy, oferujących najkorzystniejsze warunki zatrudnienia.

2. Ekonomiczne teorie rynku pracy

Rynek pracy nie jest tworem statycznym. Podlega on ciągłym zmianom i przekształceniom. W jego ramach występują różnego rodzaju procesy, zjawiska i zależności. W procesie wyjaśniania procesów zachodzących na rynku pracy wyróżnia się dwa podejścia:

(1)    makroekonomiczne - procesy rynku pracy rozpatruje się w tym ujęciu w powiązaniu z procesami zachodzącymi na innych rynkach funkcjonujących w gospodarce. Tworzone na tym gruncie teorie można określić mianem teorii zatrudnienia,

(2)    mikroekonomiczne - podstawą wyjaśniania prawidłowości procesów zachodzących na rynku pracy są w tym wypadku analizy indywidualnych zachowań

Opracował: prof WSNHiD dr hab. Paweł Churski