- jakość jest utożsamiana z efektywnością gospodarowania, co można wyrazić jako stosunek wartości użytkowej do kosztu wytworzenia i użytkowania wyrobu,
przy czym wg niej w literaturze przedmiotu przeważają poglądy drugiej grupy.
Wg Garvina kontekst, w jakim rozpatruje się jakość, to nic innego jak faza działań realizowanych w przedsiębiorstwie w związku z produkcją wyrobów, a mianowicie - faza badań rynkowych, faza projektowania, faza produkcji, itp. Stąd też podejście, a co za tym idzie, również i definicja jakości, ulegają ciągłym zmianom i jednocześnie mogą współistnieć obok siebie.
Garvin wyróżnił ponadto osiem aspektów jakości, które utożsamiał z wymiarami produktu. Zaliczał do nich następujące aspekty: użyteczność, niezawodność, praktyczność, ekonomiczność (wynik działania), zgodność z wymaganiami, osobowość, estetykę oraz postrzeganie jakości (,jakość to punkt w przestrzeni 8-wymi arowej”).1
Podobną koncepcję wysunęli również L.Harvey i D.Green, proponując pięć nieco odmiennych definicji pojęciajakość:
• definicja oparta na wyjątkach - jakość jest czymś wyjątkowym, czymś doskonałym i sugeruje ekskluzywność,
• definicja perfekcji - w tym rozumieniu perfekcja nie oznacza tylko zgodności z założonymi i obowiązującymi wymaganiami, ale przede wszystkim kładzie nacisk na zapobieganie ewentualnym usterkom,
• definicja dostosowania do przeznaczenia - definicja ta opiera się na ocenie przydatności danego produktu poprzez wyjaśnienie charakterystyk odpowiadającym przeznaczeniu danego wyrobu,
• wartość stosownie do ceny - wiąże się ona z poziomem oczekiwań i wymagań nabywców przez pryzmat ceny danego produktu, a co za tym idzie kosztów przez nich poniesionych,
• definicja transformacyjna - jest przeciwieństwem definicji zorientowanych na produkt, podkreśla bowiem zmienność cech jakościowych oraz istotny wpływ nabywców na kształtowanie relacji jakościowych17.
We wszystkich omawianych powyżej definicjach można znaleźć jeden punkt wspólny - jakość to przede wszystkim zaspokojenie potrzeb i wymagań klienta (definicje te umieszczają klienta w centrum uwagi). Taką też definicję przyjęło m.in. Amerykańskie Stowarzyszenie Kontroli Jakości, które określa jakość jako sumę cech produktu lub usługi, decydującą o jego/jej zdolności do zaspokajania stwierdzonych lub potencjalnych potrzeb: , jakość jest sumą cech
16 L.Carsky, R.A.Dickinson, Ch.R.Canedy III, The evolution of ąuality in consumer goods, Journal of Macromarketing, Fali 1998, Vol. 18, Issue 2, s. 132.
17 L.Harvey, D.Green, Defining Quality, Assesment and Evaluation in Higher Education, 1993, 18(1), s. 9-34.
18