8851686600

Wprowadzenie

Tematyka obejmująca zagadnienia inżynierii genetycznej i terapii genowej jest jedną z najbardziej rozbudowanych pośród nauk przyrodniczych i medycznych. Z kolei sam obszar obejmowany przez dziedziny inżynierii genetycznej czy terapii genowej należy do najszybciej rozwijających się dyscyplin wśród współczesnych tzw. lije Sciences. Podejmując się przygotowania przedstawionej pozycji książkowej, autorzy za główny cel postawili sobie zapoznanie czytelnika z wybranym zakresem podstawowych zagadnień teoretycznych i praktycznych, czyniąc to w taki sposób, aby umożliwić zrozumienie i ułatwić poruszanie się czytelnikowi po licznych danych literaturowych i materiałach instruktażowych dotyczących pracy opartej na założeniach technik inżynierii genetycznej i terapii genowej. Zdając sobie sprawę z ogromu zagadnień, które można tutaj omówić, a których jedynie niewielką część zaprezentowano, pragnę podkreślić, iż autorzy przedstawionej pozycji książkowej przede wszystkim zamierzają ukierunkować czytelnika tak, aby prześledził elementarne etapy i kroki postępowania pozwalające przeprowadzić pełną procedurę molekularną od etapu projektowania i analizowania sekwencji genetycznych, poprzez metody transferu informacji genetycznej do komórek, ocenę tego transferu, czy wreszcie poprzez regulację ekspresji genów, aż po tworzenie organizmów transgenicznych. Starając się zwrócić szczególną uwagę na etapy i tkwiące w nich obwarowania proceduralno-merytoryczne, opracowano zagadnienia poprawnej izolacji materiału genetycznego, jego oceny jakościowej i ilościowej, warunków przechowywania oraz wykorzystania jako wyjściowego bądź ostatecznego materiału przeznaczonego do rearanżacji genetycznych. Omówiono zagadnienia z zakresu klasycznych metod inżynierii genetycznej, w tym klonowania subkomór-kowego, opierając się na procedurze rekombinacji wektorów molekularnych i ich namna-żania w komórkach bakteryjnych z uwzględnieniem etapów ukompetentniania i transformacji bakterii. Większość modyfikacji genetycznych opiera się na transferze informacji genetycznej do komórek; rodzaje tegoż transferu i formy cząstek służących jako nośniki — wektory przenoszące daną informacje genetyczną zostały omówione w osobnym rozdziale książki. Kompleksowym sposobem przedstawiającym manipulacje genetyczne na poziomie wektorów molekularnych, komórek i całych organizmów jest zebranie wiadomości w rozdziałach poświęconych transgenezie, w tym transgenezie roślin. Inżynieria genetyczna nie tylko pozwala na tworzenie organizmów/komórek o nowych właściwościach płynących z wprowadzania do nich obcej informacji genetycznej; jest to również dziedzina, która daje możliwość regulacji przebiegu cyklu komórkowego, interwencji w procesy zaangażowane w proliferację, czy apoptozę komórek, a dodatkowo umożliwia regulację ekspresji wybranych genów, ze szczególnym uwzględnieniem wyciszania ekspresji tych genów, które w danych sytuacjach stają się niepożądane w komórce. Ten aspekt inżynierii genetycznej omówiono w rozdziale poświęconym zjawisku interferencji RN A. Na zakończenie autorzy zwracają uwagę na technikę pozwalającą szacować zmiany w poziomie ekspresji genów na szczeblu transkrypcji; omówiona technika Real Time™ RT-PCR jako jedno z nowszych narzędzi molekularnych daje szansę precyzyjnego monitorowania zmian w aktywności transkrypcyjnej genów, którą to aktywność możemy mierzyć w komórkach modyfikowanych genetycznie i odnosząc obserwowane dane do komórek pozostających w stanie niezmienionym - natywnym wyciągnąć odpowiednie wnioski.