przypadkowego (w ekonometrii określane jako szeregi integracyjne [57], [63], [83]). Wynika to z mechanizmów kształtowania się notowań, które na zasadzie równoważenia podaży i popytu niwelują możliwości osiągania stałych zysków w oparciu o łatwo wykrywalne autokorelacje przyrostów notowań. Niemniej, chwilowe kumulacje oddziaływań zewnętrznych mogą spowodować długoterminowe zmiany mechanizmów kształtujących te równowagi. Można to widzieć jako efekt bifurkacji w chaotycznym systemie dynamicznym, jakim są rynki lokalne i światowe [123]. Studium obszernej literatury omawiającej procesy kształtowania się notowań giełdowych [196], [171], [75], [231], [163], [151], [120] daje podstawy do założenia, że istotne zmiany właściwości statystycznych szeregów (warunkowych rozkładów prawdopodobieństwa) są poprzedzane wykrywalnymi zdarzeniami zwiastującymi (nietypowe serie przyrostów w danym szeregu, wcześniejsze zmiany w innych szeregach itp.).
Istotna trudność konstrukcji algorytmów rozważanych w rozprawie wynika z faktu, że większość wykrywalnych zdarzeń w szeregach finansowych ma charakter anomalii, tj. chwilowych (zanikających) zakłóceń bez długoterminowych skutków (np. będących efektem spekulacji). Interesujące zdarzenia (szczególnie zmiany długoterminowych trendów) są stosunkowo rzadkie i w każdym przypadku występują w innych uwarunkowaniach, a więc na ogół typowe metody statystyczne ich wykrywania (oparte np. na analizie autokorelacji, błędów predykcji średnioterminowej) dają mało wiarygodne rezultaty. Z drugiej strony, w ostatnich latach możliwe jest stosunkowo łatwe zbieranie szeregów finansowych poprzez Internet, co umożliwia przeprowadzenie obszernych analiz przekrojowych.
Można zatem postawić następujące pytania badawcze:
1. Czy istotne zmiany właściwości statystycznych szeregów finansowych są poprzedzane sygnałami zwiastującymi, wykrywalnymi statystycznie lub ogólniej - algorytmicznie?
2. W jakim stopniu wykrywalność zdarzeń poprzedzających zależy od liczby analizowanych szeregów?
3. W jakim stopniu wykrywalność zdarzeń można poprawić przez (a) zdefiniowanie odpowiednich, istotnych atrybutów (cech ilościowych) ciągów próbek, a z drugiej strony (b) usuwanie cech nieistotnych szeregu,
11