922740705

ŁAD W BEZŁADZIE 67

intensywność zabarwienia oraz zdolność do przechodzenia do tlenku o wartościowości mieszanej.

Pierwszą udaną próbę usystematyzowania fizycznych i chemicznych właściwości tlenków podjął Duffy [39]. Przedstawił sposób klasyfikacji, który pozwolił na uszeregowanie tlenków zgodnie z charakterem ich wiązań, a jednocześnie uwzględniał przejście niemetal-metal (zob. diagram na rys. 5). Na osi odciętych przedstawiono stopniowe przejście od wiązania kowalencyjnego

Rys. 5. Diagram charakteru wiązań w tlenkach M_mO„. Tlenki z przewagą charakteru kowalencyj-nego rozmieszczone są po lewej, a te z przewagą charakteru jonowego po prawej stronie diagramu. Odległość od linii kowalencyjno-jonowej w górę wyznacza oddalenie od przejścia niemetal-

-metal [39]

do jonowego. Miarą jonowości jest tutaj elektroujemność tlenu x₀, która odzwierciedla wielkość ładunku na jonie tlenkowym. Tak więc, na tej osi dla granicy kowalencyjnej przyjęto wartość x₀ = 3,8, a dla granicy jonowej x_c = 2,0.

Tendencję do metalizacji Duffy przedstawił za pomocą spadku wartości przerwy energetycznej E lub wyrażenia (1 —R/V_m), gdzie R to refrakcja molowa, a V_m to objętość molowa. Wiadomo, że przejście niemetal-metal zostanie osiągnięte, gdy obie te wielkości przyjmą wartość równą zeru [40]. Przy obliczaniu wartości albo J~E, albo (1 —R/V_m) dla osi rzędnych, można skorzystać,