9372349693

86

dzielnym terenem wpływów partyi chrześci-jańsko-społecznej.

A faktycznie trudno sobie przedstawić, jak łatwą okazała się walka ze stronnictwem liberalnem na terenie wiedeńskim. Stronnictwo to dzierżyło niegdyś w swych rękach ster ogólnej polityki, w jego rękach spoczywał cały zarząd gminy, ono wysyłało i desygnowało ze swego łona burmistrzów miasta i wszelkiego rodzaju dostojników, słowem stronnictwo to nadawało ogólny ton i kierunek nie tylko polityce miejskiej lecz i państwowej.

Zastanawia więc w wysokim stopniu okoliczność, iż par ty a ta nagle straciła prawie zupełnie swych zwolenników, zastanawia okoliczność, iż dała sobie wreszcie wydrzeć tak łatwo władzę, ze swych rąk.

Stronnictwo rządzące potrafi zwykle zna-leść środki, by władzę swą zatrzymać jak najdłużej, by też wreszcie wyparta ze swego stanowiska zachować przynajmniej na przyszłość pozory władzy i znaczenia.

Inaczej się jednak rzecz przedstawia ze stronnictwem liberalnem. Stronnictwo to od samego początku swego istnienia nie miało właściwego wyrobionego programu politycznego, nie miało jednostek, któreby potrafiły łatwo przystosować się do wymagań i potrzeb chwili, nie umiało wreszcie wykorzystać konjunktury politycznej, ani zastosować się do poziomu żądań, myśli i pragnień tak wpływowego i miarodajnego czynnika, jakim jest wiedeński „der kleine Mann“.

A ten właśnie człek o wielkich potrzebach, a małych dochodach, przywykły do wygodnego życia, z horyzontem i pojęciami koltuńskiemi, obalił rządy wybitnych uczonych, ekonomistów' i polityków liberalnych,