9621686034

O sporcie

Czesław Michalski

Sport wojskowy w Krakowie

Tradycje sportu wojskowego sięgają swoimi korzeniami do początków ubiegłego stulecia wiążąc się z tworzeniem paramilitarnych organizacji niepodległościowych. Narastające napięcia polityczne i zarysowujący się konflikt militarny między zaborcami stworzył nadzieje na odzyskanie niepodległości. W roku 1906 radykalni działacze krakowskiego Sokoła powołali wydzielony oddział pod nazwą „Organizacja Członków Umundurowanych”. Reforma Sokoła sprowadzała się do wprowadzenia ćwiczeń gim-nastyczno-wojskowych realizowanych w warunkach polowych, ćwiczeń terenowych, wycieczek z akcentami musztry i praktycznej nauki strzelania z broni palnej. W październiku 1908 r. w Krakowie powstaje konspiracyjna organizacja pod nazwą Polski Związek Wojskowy, która od samego początku uważała wychowanie fizyczne za jeden z czynników wychowania narodowego.

Konflikt bałkański 1908 r. spowodował również wzmożone zainteresowanie armii austriackiej sprawnością fizyczną młodzieży. Austriackie władze wojskowe zaczęły przewidywać możliwość przyszłego konfliktu z Rosją i dlatego podjęły działania zmierzające do przysposobienia wojskowego całej ludności państwa. Ministerstwo obrony krajowej wydało w dniu 7 ma-ja 1909 r. reskrypt, który zapewniał rozległe po-170 parcie wojska dla wszystkich stowarzyszeń pod

- warunkiem, że wprowadzą do swoich zadań

statutowych ćwiczenia w strzelaniu sportowym. Przyniosło to przełomowe wydarzenia dla dalszego rozwoju polskiego ruchu niepodległościowego.

W dniach 15-17 lipca 1910 r. zorganizowano w Krakowie obchody pięćsetlecia wiktorii grun

waldzkiej połączonej z V Zlotem Sokolstwa Polskiego. Główna część zlotu odbyła się na boisku zlotowym wybudowanym na krakowskich Błoniach, na którym zorganizowano zawody lekkoatletyczne, strzeleckie, szermiercze, kolarskie, pływackie, wioślarskie, jeździeckie oraz mecze piłki nożnej i palanta. Z ćwiczeń gimnastycznych zaprezentowano ćwiczenia wolne w wielkich formacjach, ćwiczenia z maczugami, musztrę | gimnastyczną z karabinami, z lancami, z kosą oraz ciupagami. Największe wrażenie na widzach wywarły zwarte szyki umundurowanych „Sokołów” oraz oddziały konne udekorowane w narodowe symbole i sztandary. Emocje jeszcze wzrosły, gdy zaśpiewano Bogurodzicę i odprawiono wielką mszę połową, podczas której kazanie wygłosił ksiądz biskup Władysław' Bandu rski. W patriotycznym kazaniu mówił o ruchu sokolim jako spadkobiercy walecznego rycerstwa polskiego i nadziei na odrodzenie wojska polskiego.

Działacze niepodległościowi skupieni wokół Józefa Piłsudskiego zarejestrowali 1 grudnia 1910 r. w Krakowie organizację pod nazwą Towarzystwo Strzeleckie, której prezesem został E. Maurizio. Statut stawiał za cel „pielęgnowanie ćwiczeń sportowych i gimnastycznych i wyrabianie za pomocą nich w członkach Towarzystwa ducha męskiej dzielności, karności i łączności”. Towarzystwo mogło realizować zadania statutowe przez organizowanie dla swych członków nauki strzelania do celu, szermierki, musztry, jazdy konnej, pływania, wioślarstwa, jazdy na kole, urządzanie wspólnych obchodów, wycieczek, zabaw towarzyskich, odczytów i koncertów. Sportowe cele statutowe były formalnością wynikają-

Konspelct nr 2/2007 (29)