9621686279

Historia wojskowości

traktu na okres dłuższy. Rotacja jest dość duża, co roku przyjmuje się ok. 30 młodych rekrutów. Podstawowym wymogiem przyjęcia do Gwardii jest posiadanie szwajcarskiego obywatelstwa, odbycie podstawowej służby wojskowej w Szwajcarii, posiadanie nieskazitelnej opinii oraz wzrost ponad 174 cm. W momencie naboru rekruci muszą być kawalerami w wieku 19-35 lat. Gwardzista może się ożenić dopiero po pięciu latach służby, jeśli awansuje do stopnia kaprala. Oczywiście, obowiązkowo należy być wyznania rzymsko-katolickiego. Gwardziści posiadają własną kaplicę, którą jest kościół św. Marcina w Watykanie, odbywają rekolekcje wielkopostne w trzech grupach na zmianę, ze względu na służbę. Nad życiem duchownym gwardzistów czuwa kapelan, który jest również Szwajcarem w stopniu oficera.

Gwardia Szwajcarska powołana została do życia przez papieża Juliusza II della Rovere (1503-1513), tego samego, który przeszedł do historii jako główny budowniczy Bazyliki św. Piotra. Był on bezspornie wielkim człowiekiem, jednakże tworząc Gwardię Szwajcarską nie kierował się wzniosłymi pobudkami. Przyczyną powstania tej formacji był lęk o własne bezpieczeństwo i nieufność. Ponadto na dworach ówczesnej Europy panowała moda na posiadanie własnych oddziałów szwajcarskich, były one cenione za sprawność bojową, dyscyplinę i wierność. Z tego powodu papież Juliusz II poprosił kantony szwajcarskie o przysłanie mu oddziału wojska. Kiedy 22 stycznia 1506 r. 150 szwajcarskich gwardzistów pod dowództwem kapitana Kaspara von Silenena przybyło do Rzymu, by ochraniać papieża. Na Placu św. Piotra, papież Juliusz II udzielił im błogosławieństwa i dzień ten przyjmuje się za datę narodzin Gwardii zwanej początkowo Kohortą Helwecką (Szwajcarską). Je-sienią tegoż roku liczebność oddziału wzrosła do 189 żołnierzy.

7 maja 1527 r. wojska cesarza Karola V najechały Rzym i rozpoczęły plądrowanie miasta znane w historii jako „Sacco di Roma”. Wtedy to, dzięki bohaterskiej obronie gwardzistów, papież

Klemens VII (1523-1534) schronił się w Zamku Św. Anioła. Większość żołnierzy poległa na stopniach ołtarza głównego Bazyliki Św. Piotra, przeżyło jedynie 42 gwardzistów, którzy ochraniali papieża Klemensa VII w jego ucieczce do Zamku Św. Anioła. Dzień 6 maja upamiętniający owe krwawe wydarzenia jest świętem Gwardii Szwajcarskiej. Papież przyjmuje wówczas członków Gwardii na osobistej audiencji, a młodzi gwardziści składają przysięgę podczas uroczystej defilady.

Krwawe wydarzenia z 1527 r. położyły kres istnieniu Gwardii, ale tylko na kilka lat. Bohaterstwo i ofiara dzielnych gwardzistów zdobyły ogromne zaufanie papieży dla członków Gwardii Szwajcarskiej, którzy powierzali jej od tamtej pory najściślejszą ochronę swej osoby. Już w 1548 r. papież Paweł III (1534-1549) na nowo zorganizował Gwardię w liczbie 225 żołnierzy. Za pontyfikatu Piusa V (1566-1572) jeden z oddziałów Gwardii został wysłany do walk przeciw Tńrkom na Cyprze i pod Lepanto w 1571 r., gdzie zdobył dwie chorągwie nieprzyjaciela.

W ciągu swojej bogatej historii Gwardia Szwajcarska kilkakrotnie przechodziła reorganizacje. Dwukrotnie też została rozwiązana: w 1798 r., kiedy wojska Napoleona okupowały Rzym - ponownie zaangażował ją w 1801 r. papież Pius VII (1800-1823), po raz drugi w 1808 r., w czasie kolejnej okupacji Rzymu przez wojska francuskie. W 1814 r. Pius VII powraca do Rzymu i poleca powołanie Gwardii Szwajcarskiej.

11 lutego 1929 r. na mocy układów laterańskich powstaje Państwo-Miasto Watykan i zostaje zatwierdzona kontynuacja Gwardii Szwajcarskiej jako ochrony papieża. Zgodnie z regulaminem ogłoszonym 5 maja 1979 r. przez Jana Pawła II (1978-2005), Gwardia liczyła 100 osób, w tym 70 halabardników, 23 podoficerów, 4 oficerów łącznie z dowódcą, 1 kapelana i 2 doboszy. Aktualnie, na mocy decyzji Sekretariatu Stanu, Gwardia Szwajcarska liczy 110 osób: liczbę halabardników zwiększono do 77, podoficerów do 27 i oficerów do 5, zlikwidowano instytucję doboszy. Gwardziści są obywatelami Państwa-

Konspekt nr 2/2007 (29)