trybu życia na bardziej siedzący powodując, że już w wieku przedszkolnym i szkolnym ujawniają się odchylenia od prawidłowej postawy ciała. Postawę dziecka kształtuje środowisko, w którym najistotniejszą rolę odgrywa dom i szkoła. Siedzący tryb życia, brak ruchu, stosowanie nieodpowiednich metod i środków wychowawczych, to jedne z głównych przyczyn powstawania wad postawy.
Cel pracy. Ocena zachowań zdrowotnych wśród rodziców i nauczycieli w odniesieniu do profilaktyki i korekcji zaburzeń statyki ciała u dzieci w młodszym wieku szkolnym.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono losowo na terenie województwa mazowieckiego w latach 2008-2009 w grupie rodziców i nauczycieli dzieci klas I-III szkół podstawowych. Badaniami objęto środowisko miejskie ze szkoły podstawowej nr 112 w Warszawie: 160 rodziców i 19 nauczycieli. W środowisku wiejskim przebadano 130 rodziców i 13 nauczycieli ze szkół podstawowych we wsiach: Belsk Duży i Łęczeszyce. W badaniach wykorzystano 2 narzędzia: Indywidualny Kwestionariusz Wywiadu i Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ). Kwestionariusz zawierał pytania zamknięte i półotwarte, które dotyczyły aktywności fizycznej, spędzania wolnego czasu, wiedzy na temat badanego zjawiska. Inwentarz IZZ zawierał 24 stwierdzenia opisujące różnego rodzaju zachowania związane ze zdrowiem, między innymi: prawidłowe nawyki żywieniowe, zachowania profilaktyczne, praktyki zdrowotne oraz pozytywne nastawienia psychiczne.
Do oceny statystycznej wyników zastosowano pakiet statystyczny Statistica 8,0 wersja polska, z którego wykorzystano test: parametryczny t-Studenta.
Za próg istotności statystycznej przyjęto poziom p < 0,05.
Wyniki. Wśród badanych nauczycieli stwierdzono, iż 46% nauczycieli miejskich i 48% nauczycieli ze szkoły wiejskiej uważało, iż posiadali „słabe” przygotowanie do zajęć z zakresu edukacji zdrowotnej. „Brak” świadomości dotyczącej wiedzy na temat występowania wad postawy wśród swoich uczniów zauważono u 89% nauczycieli miejskich i 92 wśród nauczycieli ze środowiska wiejskiego. Zdecydowana większość nauczycieli wyrażała brak kwalifikacji do prowadzenia zajęć z gimnastyki korekcyjnej - 86% nauczycieli ze szkoły miejskiej i 92% nauczycieli ze szkoły wiejskiej. Wśród rodziców stwierdzono niski (ok. 25%) poziom wiedzy dotyczącej występowania wad postawy u swoich dzieci. W badaniu przy zastosowaniu IZZ stwierdzono przeciętny poziom zachowań zdrowotnych w grupie nauczycieli obu środowisk.
W grupie rodziców dzieci uczących się w obu środowiskach wyniki były zbliżone i prezentowały poziom niski i przeciętny.
Wniosek. Stwierdzony w badaniach, niski poziom wiedzy nauczycieli i rodziców dotyczący sposobów oceny postawy i zapobiegania jej wadom, może być przyczyną zbyt późnego rozpoznawania tych schorzeń i uniemożliwiać skuteczną ich profilaktykę.
Karina Słonka
Instytut Fizjoterapii, Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii, Politechnika Opolska
Wstęp. Stopa koślawa uważana jest za najczęściej występujące zniekształcenie stopy, które zazwyczaj w wieku dziecięcym jest bezbolesne. Uważa się, że główną przyczyną tej wady jest niewydolność czynnego i biernego aparatu podtrzymującego. Prace badawcze interdyscyplinarnej grupy naukowców opisane przez Lar-sena wskazują jednak, że niewydolność mięśni i ścięgien jest następstwem przewlekłego narastającego wadliwego obciążania stóp. Obserwacje autora również wskazują na taką zależność i odrzucają dotychczasowe przekonanie, że ze stóp koślawych można wyrosnąć.
Celem pracy jest przedstawienie kompleksowego sposobu zapobiegania powstawania stopy koślawej w wieku dziecięcym za pomocą zmodyfikowanych butów MEMO oraz indywidualnie dobranych wkładek i ćwiczeń korekcyjnych.
Materiał i metody. Badaniami objęto grupę 10 dzieci nieprawidłowo obciążających stopy ze słabo zarysowanymi lukami podłużnymi. Badani byli w wieku 3-8 lat. Do oceny wysklepienia stóp wykorzystano elektroniczny pedoskop, a do analizy obciążeń stóp - platformę FDM-S Zebris. U wszystkich dzieci zarejestrowano podeszwową stronę stóp oraz rozkład sił nacisku stóp na podłoże w warunkach statycznych, w staniu obunóż i jednonóż, z oczami otwartymi.