984501805

żuje użycie określenia Prapoczątek i podobieństwo do biblijnych struktur składniowych. Nawiązanie do poetyckich obrazów stworzenia człowieka wprowadza czytelnika w świat teologicznej prawdy o Wcieleniu, która podkreślona została dominującą rolą antytez. Przeciwieństwa pojawiają się zarówno na poziomie leksykalnym: Niewidzialny - Widzialny, Prawieczny - Doczesny, Bóstwo -Ubóstwo, jak i na poziomie słowotwórczym: wspólna-odrębny, rów-noczesno-różny, zależno-samodzielny. Opowiadający próbuje jednocześnie przełamać antytetyczność powyższych sformułowań, dodając epitety określające świadomość Jezusa jako współdziałającą,jednomyślną, zgodną. W puencie ostatniego zdania, zestawiając na zasadzie kontrastu Wszechmocne Bóstwo i ludzkie Ubóstwo, wprost wskazuje na jedność przeciwieństw⁸³ - istotną z punktu widzenia ontologii.

Warto w cytowanym fragmencie zwrócić także uwagą na wielkie litery. Występują one nie tylko w zaimkach osobowych i epitetach odnoszących się do Jezusa oraz w neologizmach podkreślających jedność bosko-ludzkiego wymiaru Osoby, ale także w wyrazie Prawda. Użycie także i w tym wyrazie wielkiej litery pogłębia teologiczną wymowę całego fragmentu, gdyż zakłada tożsamość Prawdy i Osoby Jezusa⁸⁴. Powyższy fragment wskazujący na preegzystencję Syna Bożego stanowi bezpośrednią aluzję do wersetu z Księgi Rodzaju: „Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył”⁸⁵. Słowa te stanowią punkt wyjścia dla artystycznej transpozycji, która została dokonana na zasadzie odwróconej symetrii.

Interesujący także pod względem teologicznym jest literacki opis nocnej modlitwy w Geth Szemani⁸⁶. Narrator stosuje za-

⁸³    Bliższą charakterystykę tej figury retorycznej podaje B. O t w i n o w s k a, Concors dlscordla” Sarbietuskiego ar teońi konceptyzmu, „Pamiętnik Lite racki” 1968, z. 3.

⁸⁴    Por. J 14, 6.

^HS Rodź 1, 27.

⁸⁶ Dosi. tłocznia oliwy - Getscmani, Ogród Oliwny.

182