984501923

ce jawnie głoszone przez J. U. Niemcewicza poglądy antyżydowskie zamieszczone w paszkwilu pt. Rok 3333, czyli sen niesłychany. W tym samym czasopiśmie Brandstaetter wydał Wybryki antyżydowskie studentów Uniwersytetu Wileńskiego w r. JSI5^A°.

Zdobywszy tytuł doktora filozofii na podstawie rozprawy naukowej pt. Adam Mickiewicz jako krytyk literatury polskiej w okresie wileńsko-kowieńskim, opublikował w 1933 roku szkice historyczno-literackie pt. Legion żydowski Adama Mickiewicza⁴¹. Ukazał w nich inicjatywę polskiego wieszcza jako prekursorską wobec programu syjonizmu, laka interpretacja wzbudziła wiele kontrowersji - m. in. T. Boya-Żeleńskiego⁴².

Młodzieńcza pasja publicystyczna sprawiła, że Roman Brandstaetter został w 1933 r. redaktorem działu literackiego czasopisma „Opinia”. Fakt ten dość dobrze charakteryzuje cały przedwojenny okres aktywności literackiej młodego pisarza⁴³. Wyraźnie określa swoje zadanie:

Celem moim jest stworzenie w dodatku literackim „Opinii” obok głównej trybuny znanych już literatów polsko-żydowskich azylu i poradni dla tych najmłodszych adeptów sztuki pisarskiej, którzy stawiają pierwsze kroki na żmudnej drodze literackiego zawodu. [...] Uważam bowiem za mój obowiązek, jako kierownik literacki, tępić grafomanię w wszelkich i jakichkolwiek ona objawia się formach⁴⁴.

Lata trzydzieste to także okres zaangażowania Brandtstaet-tera w ruch syjonistyczny⁴⁵. Jego teksty poetyckie i publicystyczne jednak „nie są wytworem ciasnego nacjonalizmu, ale świa-

⁴⁰    Por. B. S a w c z y k, op. ci/., s. 49-5 J.

⁴¹    Por. tamże. s. 27.

⁴²    Zob. A. C a ł a, H. W ę g r z y n e k, G. Z a 1 e w s k a, op. cit., s, 34.

⁴³    Por. Z. L i c h n i a k. Bliżej Brandstaettera. Wstęp, [w:] R. R r a n d s t a c t-t e r, Poezje. Wiersze liryczne. Poematy i hymny, Warszawa 1980, s. 21.

⁴⁴    R. B r a n d s t a c t t e r, Kilka stów od od reaktora dziatu literackiego, „Opinia” 1933, nr 29. W kolejnym numerze autor pisze: Talent bez pracy - to jak dźwignia bez punktu oparcia.

⁴⁵    Zob. J. Grzegorczyk, Jesteś tym, kim będziesz jutro, „W drodze" 1977, nr 9, s. 66.

38