snym sumieniem i zwierzył się, że po napisaniu Jezusa z Nazare-thu pozostała w nim chęć napisania tej książki od nowa215.
Za powieść o Jezusie Brandstaetter został w 1974 roku wyróżniony przez PAX literacką nagrodą im. Włodzimierza Pietrzaka216, co było - po listach od czytelników - drugim źródłem satysfakcji. Powieść ta została również przetłumaczona na język niemiecki, portugalski, włoski, czeski, a także złożono propozycję przekładu na język esperanto217.
Głosy literaturoznawców nie nadążały za opiniami czytelników. Krytycy i literaturoznawcy bądź wcale nie dostrzegli dzieła Brandstaettera, bądź też nie potrafili docenić jego głębi i bogatych interdyscyplinarnych odniesień - także i teologicznych. Wymownym świadectwem prawdy o sytuacji pisarzy i literaturoznawców jednoznacznie zorientowanych światopoglądowo w latach siedemdziesiątych jest fakt, iż większość recenzji, które były pisane przed 1980 rokiem, ukazała się w prasie katolickiej, a nieliczne tylko głosy pojawiły się w ogólnopolskich pismach literackich218.
Publicysta Alfred Laszowski uważa, że powieść Brandstaettera jest w?yzwaniem rzuconym współczesnej krytyce literackiej. Postrzega całą jego twórczość jako przejaw wysiłku człowieka, który nieustannie „płynie pod prąd”:
Brandstaetter [...] za nic sobie ma najmodniejsze tendencje dwudziestego wieku. Bo wie, że nie współczesność określa historyczną pozycję artysty, walczącego o pełnię samowiedzy twórczej2iy.
21 s T. S w a c, op. cif., s. 11.
2.6 Nagrodę tę przyznawano od 1948 r. tym, którzy inspirowani myślą chrześcijańską brali czynny udział wżyciu kulturalnym Polski. Zob. Księga u Nagrodzie imienia Włodzimierza Pietrzaka (1948-1972), red. Z. Lichniak, Warszawa 1978. s. 7-25.
2.7 J. G r z e g o r c z y k, Epoka, która.... s. 17.
2lH Zob. B. D. [B. Dorosz], op. cit.% s. 252; B. S a w c z y k, op. cit., s. 48.
219 A. L a s z o w s k i, Spotkania z książkami. „Jezus z Nazare thu ” Romana Brandstaettera, [w:] Literatura i styl życia, Warszawa 1984, s. 341-342. Krytycznie oceniając dorobek literatury PRL, przeciwstawia jej niedocenione bogactwo
91