182 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI
i ponowiono dawne przepisy o uczęszczaniu do szkoły, o szpitalach i t. p. W przepisach dła warsztatów okrętowych w Kronsztacie i w Mikołajewie oraz dla zakładów fabrycznych zarządu artyleryi w 1870 r. dozwolono przyjmować dzieci tylko od 12 lat wieku i jeżeli umieją czytać i pisać; praca ich nie nioże być dłuższą nad 10 g. dziennie.
Nowy szereg praw opiekuńczych nad nieletnimi robotnikami rozpoczyna prawo z d. 1 Czerwca 1882 r. „o nieletnich robotnikach, pracujących w fabrykach, rękodziełach i innych podobnych zakła-dach“. Prawo powyższe zabrania zatrudniać dzieci przed ukończeniem 12 lat wieku, lecz dozwala na dwa lata zatrzymać dzieci w wieku od 10 do 12 lat tam, gdzie dotąd pracują. Praca nieletnich od 12 do 15 lat nie powinna przenosić 8 g. dziennie, nie zaliczając odpoczynku przeznaczonego na przyjęcie pokarmu, praca nieprzerwana nie powinna trwać dłużej nad4 godziny; dzieci nie powinny być zajęte w czasie od 9 g. wieczór aż do 5 g. rano, nie powinny pracować w niedziele i dni świąteczne i ani w zatrudnieniach, uznanych jako szkodliwych dla ich zdrowia, ani w zbyt męczących.
Minister spraw wewnętrznych może wyjątkowo dozwolić pracy nocnej nieletnim w fabrykach, nie przenoszącej jednak 4 g., o ile ta okaże się niezbędną i nieszkodliwą dla ich zdrowia. Właściciele fabryk obowiązani są dozwalać nieletnim uczęszczać 3 g. dziennie do szkoły, czyli 18 g. tygodniowo. Drugie prawo z d. 12 Czer. 1884 r. dotyczy nauki szkolnej nieletnich robotników i zaprowadzenia in-spekcyi fabrycznej. Inspekcya fabryczna podległą jest ministeryum finansów i składa się z naczelnego inspektora i 9 inspektorów z tyluż pomocnikami. W rozwinięciu prawa 1882 r. opracowało ministeryum finansów trzy wykazy fabryk i zakładów przemysłowych; pierwszy wylicza zakłady, którym dozwolono na przeciąg dwuletni zatrudniać dzieci w wieku od 10 do 12 lat, drugi obejmuje zakłady, którym na ten sam przeciąg czasu dozwolono zatrudniać w nocy nieletnich od 12 do 15 lat wieku, trzeci nakoniec wylicza zakłady, którym zatrudnianie nieletnich aż do 15 lat wieku bezwarunkowo wzbroniono. Dla inspektorów fabrycznych wydaną została w d. 19 Grudnia 1884 r. spec}alna instrukcya w 70-iu artykułach.
Trzecie prawo z d. 3 Czerwca 1885 r. zabrania pracy nocnej nieletnim robotnikom aż do 17 lat wieku i kobietom, pierwiastkowe tylko na 3 lata w fabrykach Uackicb, bawełnianych, lnianych i wełnianych, do których następnie zaliczono przędzalnie lnu, fabryki łamania lnu i tkanin mięszanych. Pracę nocną podług tego prawa liczą od 10 g. wieczór do 4 g. rano.
Nakoniec ogólne prawo fabryczne wydane 3 Czerwca 1886 r. odnosi się do nadzoru nad fabrykami i do stosunku pomiędzy właścicielem fabryki a robotnikami. Część ogólna tego prawa odnosi się do całego państwa, dalej idące prawidła obowiązują obecnie tylko w gub.: Petersburskiej, Moskiewskiej i Włodzimierskiej, dla których utworzono nowych 10 posad pomocników inspektorskich.