984502205

164 ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI

się następujące punkta reformy społecznej:    1) staranie o dobrą sta

tystykę robotniczą w celu otrzymania dokładnego i jasnego obrazu stosunków materyalnych i społecznych życia robotników fabrycznych; 2) prawne uznanie związków robotniczych, mających na celu zniesienie położenia zależnego, w jakićm znajduje się robotnik pojedynczy wobec wielkiego przedsiębiorcy i zabezpieczenie równości praw obu przy zawieraniu umowy o pracę; 3) staranie o wykształcenie szkolno dzieci robotników i wyrostków w szkołach uzupełniających; 4) ograniczenie pracy w niedzielę i w nocy; 5) przepisy, ochraniające od zajęć niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia robotnika; 6) uregulowanie szczegółowe pracy dzieci, wyrostków i kobiet, szczególniej kobiet zamężnych; 7) wydanie ścisłych przepisów, odnoszących się do porządku -wewnętrznego w zakładach przemysłowych; 8) zabronienie systemu t r u k a przy wypłacie zarobków;

9)    wydanie przepisów’, przyznających, robotnikom prawo do odpowiedniego wynagrodzenia we wszystkich wypadkach, nieszczęśliwych, prócz spowodowanych umyślnie przez robotników, za pomocą określenia ścisłego odpowiedzialności przedsiębiorców, albo za pomocą urządzenia ubezpieczeń publicznych od wypadków; 10) wydanie przepisów, odnoszących się do ubezpieczeń prywatnych wrazie starości i niezdolności do pracy i do zabezpieczenia losu wdów i sierot; 11) wydanie przepisów, dotyczących mieszkań robotników, zarówno pod względem ich wewnętrznego urządzenia jak i w^rysokości komornego; 12) zaprowadzenie sądów rozjemczych roboczych; 13) wydanie przepisów, dotyczących urzędów pojednawczych; 14) zaprowadzenie specyalnej inspekcyi robotniczej.

Inicyatywie prywatnej należy pozostawić następujące środki rozwiązania kwestyi roboczej: 1) utworzenie stowarzyszeń przemysło-wych podług pojedyńczych rodzajów zajęć, w celu organi-zacyi korporacyjnej robotników, broniącej ich interesów; 2) podniesienie dochodu robotników t. j. wysokości zarobków, przez racyonal-ny sposób ich wynagradzania (płaca od sztuki, płaca na akord, wypłata premij i t. p.); 3) zawiązywanie stowarzyszeń produkcyjnych w tych szczupłych granicach, w jakich dadzą się one zastosować; 4) urządzenie zdrowych mieszkań dla robotników; 5) zawiązywanie stowarzyszeń spożywczych i urządzanie spólnycli jadalni; 6) otwieranie kas oszczędności; 7) przedsiębranie środków przeciwko systemowi truk’a; 8) powołanie do życia osobnych organów, mających na celu pośredniczenie pomiędzy pracodawcami i robotnikami i bronienie interesów klasy robotniczej; 9) urządzanie kas pomocy dla starych, niezdolnych do pracy, dla wdów i sierot po robotnikach;

10)    zawiązywanie towarzystw opieki nad niezamężnemi robotnicami fabrycznemi; 11) otwieranie szkół dla kształcenia kucharek i dla szerzania wiadomości potrzebnych przy zajęciu domowem, dla córek robotników; 12) urządzenie żłobków dla dzieci robotnic, zajętych cały dzień po za domem; 13) zawiązywanie towarzystw